اُتانازی (مرگ خوب یا مرگ از روی ترحم)

۱) اتانازی چیست ؟

اُتانازی یا هومرگی که در زبان یونانی به معنی مرگ خوب است. در اصطلاح زمانیس که بیمار خودش درخواست میدهد که به صورت طبیعی و آرام بمیرد

اتانازی یا مرگ از روی ترحم یکی از مسائل جدید و چالش برانگیز در حوزه‌ی حقوق پزشکی است.

۲) شرایط بیمار اتانازی کدام است ؟

معمولاً افرادی که در این شرایط قرار می‌گیرند دارای بیماری‌های لاعلاج ، بیماری‌های سخت و یا بیماری های حاد روانی هستند. که با رضایت خودشان از افرادی مثل پزشک، پرستار یا افراد خانواده خود می خواهند؛ که به آنها در مردن راحت وآرام کمک کنند. در این زمینه قوانین کشورهای مختلف بشرح ذیل می باشد:

الف) قانون مصوب اتانازی در کشور های غربی

اولین بار، اُتانازی یا همان مرگ خوب در سوئیس با تصویب قانون مربوط به آن در سال ۱۹۴۲ به عنوان نخستین کشور صادر کننده اجازه اتانازی به این عمل وجه قانونی بخشید. در این کشور حتی برای افراد خارجی نیز امکان اتانازی وجود دارد.

علاوه بر آن در کشور هلند هم در سال ۲۰۰۲ قانون جامع و مدونی با عنوان «حق پایان دادن به زندگی» تکمیل شد. و امروزه در این کشور وهمچنین بلژیک حتی برای اتانازی محدودیت سنی قائل نیستند. و فقط والدین افراد زیر ۱۸ سال باید رضایت خود را رسما اعلام نمایند.

البته این قضیه مخالفین و موافقین قوی نیز دارد. یکی از گروه های مخالف، افرادی هستند که معتقد به ادیان الهی اند. زیرا این افراد زندگی را در حقیقت یک نوع هدیه و موهبت از جانب خداوند می دانند. ومعتقداند انسان باید با تمام قوا در حفظ این موهبت الهی کوشا باشد. و باید از جان خود حفاظت نمایند. زیرا حفظ بدن از اوجب واجبات است. لذا سختی ها و مصائب را از  ماهیت دنیا می دانند. که باید با صبر و بردباری از آنها گذر نمود. تا به سر منزل مقصود ومطلوب برسیم. بنابراین ما نمی توانیم و اجازه نداریم خودمان با دست خودمان این نعمت را نادیده بگیریم. و آن را ازدست بدهیم.

ب) قوانین جمهوری اسلامی ایران در رابطه با اُتانازی

در قوانین جمهوری اسلامی ایران تصریحی در مورد مسئله اتانازی وجود ندارد. ولی می توان به نحو عام به موارد ذیل اشاره کرد:

• با توجه به قانون  مجازات اسلامی 1392 اثبات می کند که در میان انواع اُتانازی «اتانازی فعال وغیر داوطلبانه» با احراز شرایط قتل عمد، به موجب بند الف ماده 291 قانون مجازات اسلامی قصاص را به همراه دارد.
• اما ( اتانازی فعال و داوطلبانه ) بر مبنای رضایت مجنی علیه قتل عمد نبوده و موجب ماده 366 ق.م. اسلامی مجازات کمتری در پی خواهد داشت.
• در مقابل اتانازی غیرفعال که عموماً عنصر مادی آن با ترک فعل مسبوق به قانون یا قرداد همراه مشمول ماده 296 این قانون و بند 2 ماده واحد قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومان و رفع مخاطرات جانی می شود که به حبس تعزیری از 6 ماه تا 3 سال محکوم خواهند شد.

در انتها به نظر می آید با توجه به شیوع این مورد، لازم است که قانونگذار به این مسئله به طور جداگانه ای بپردازد و آن را به طور خاص جرم انگاری نماید و برای شرایط و حالات مختلف آن مجازات متناسب مشخص نماید.

علت مخالفت قوانین ایران در برابر اتانازی

ایران چون یک کشور اسلامی است و قوانین مجازات هم مطابق با شرع اسلام تطابق دارد؛ اتانازی یا مرگ خوب در ایران هیچ جایگاهی ندارد و قابل قبول نخواهد بود. به خاطر همین در خصوص این مسئله جرم انگاری نشده و تنها در خصوص برخی از قوانین می‌توان به احکام مربوط بپردازیم.

از آنجایی که اوتانازی یک فعل خودخواسته محسوب می‌شود و در واقع داوطلبانه شخص اقدام می‌کند در قوانین ایران مصداق قتل عمد محسوب می‌شود. چون معمولاً در این گونه موارد پزشک اقدام به مرگ خواهد کرد.

با اینکه پزشک انگیزه‌ای شرافتمندانه هم داشته باشد؛ نمی‌تواند عامل موجهی در عدم قصاص پزشک باشد. چرا که مطابق با قوانین مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۰ یک جنایت شبه عمد به شمار می‌رود.

معمولاً متخصصین حوزه حقوقی در خصوص بندالف  ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1390دراین  خصوص اتفاق نظر داشته که می‌توان در خصوص حکم این ماده برای بیمارانی که صلاحیت رسیدگی در خصوص وضعیت خود را ندارند تصمیم گیری نمود و از روش اتانازی فعال به زندگی آنها خاتمه داد.

حتی در صورتی که بیمار قبل از فوت از روی دلسوزی رضایت دهد منجر به قصاص پزشک نخواهد شد و این در ماده ۳۶۵ قانون مجازات   اسلامی اذعان شده است. البته پزشک فقط به مجازات قصاص محکوم نخواهد شد. بلکه مجازات حبس تعزیری بر وی اجرا می‌شود.

در مواردی که مجنی علیه بعد از وقوع جنایت و قبل از فوت از حق قصاص بگذرد یا مصالحه و توافق کند اولیای دم و ورثه نمی‌توانند مطالبه قصاص پس از فوت کنند و لاکن مرتکب به در کتاب پنجم تعزیرات محکوم می‌شود.

گروه وکلای حق وران علاوه بر حوزه‌های پزشکی و دعاوی مربوطه می‌تواند به شما علاوه بر معرفی بهترین وکیل جرایم پزشکی در خصوص تمامی حوزه‌های تخصصی مشاوره تلفنی حقوقی ارائه کند. از جمله مشاوران متخصص و کارشناسان مجرب مجموعه می‌توان به موارد زیر اشاره کنیم.

(وکیل ارز دیجیتال ؛وکیل قاچاق کالا و ارز ؛وکیل ملکی؛ وکیل مالیات ؛ وکیل ارث ، وکیل شرب خمر ؛ وکیل رابطه نامشروع ؛ وکیل جرایم اینترنتی ؛ وکیل تجاوز جنسی؛ وکیل پیش فروش آپارتمان ؛وکیل خانواده ؛وکیل شهرداری و وکیل سرقفلی )

جهت ارتباط با تمامی وکلا می‌توانید در ۲۴ ساعت شبانه روز از طریق رزرو آنلاین؛اقدام به رزرو برای مشاوره حضوری تماس در لحظه اقدام نمایید.
09129426674

وکلای حق وران راهنمای شما در رسیدن به نتیجه مطلوب می باشند. شماره تماس : ۰۹۱۲۹۴۲۶۶۷۴

ما را در اینستاگرام دنبال نمایید

 haghvaran@