|
پرستاری را می توان هم به عنوان هنر و هم علم توصیف کرد. هر جا که فردی نیاز به مراقبت دارد، پرستاران خستگی ناپذیر برای شناسایی و محافظت از نیازهای فرد تلاش می کنند. حفظ حيات هر انسان در هر جايگاه و موقعيتي كه باشد وظيفه هر مسلماني است ولي پرستار بواسطه تقبل مسئوليتي ويژه، در قبال نفس وجان بيمار مسئول خواهد بود باشد كه نجات جان يك انسان را برابر با احياء تمام انسانها دانست. |
پرستاران مهربان ترین قشر جامعه هستند.. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: کسی که برای برآوردن نیاز بیماری تلاش کند. خواه نیاز او برآورده شود یا نه. همانند روزی که از مادر متولد شده است. از گناهان پاک می گردد.
اهمیت پرستاری
مقام معظم رهبری، درباره اهمیت پرستاری می فرماید: «برای حفظ سلامت در جامعه، اهمیت پرستاری در طراز اول قرار دارد. یعنی اگر بهترین پزشکان و جراحان، کار خودشان را با بیمار به بهترین وجه انجام دهند. اما از آن بیمار پرستاری نشود. به طور غالب، کار آن پزشک یا جراحِ عالی قدر، بی فایده خواهد بود. »
ایشان در جایی دیگر، نقش پرستار را معادل کار پزشکی ماهر می داند. و می فرماید: «نقش پرستاری و بیمارداری در حفظ سلامت و بازگشت سلامت بیمار، نقش درجه اول است. معادل است با نقش یک پزشک ماهر.
بسیاری از این نکته غفلت دارند. لذا آن وزن و ارزشی که باید برای پرستار در نظر گرفته شود، از ذهن آنها مغفول می ماند. و به آن توجه نمی کنند.» قانون نیز در مورد این حرفه ی خطیر، باید ها و نباید های مهمی را قائل شده است. که در ادامه به آن می پردازیم.
پرستارکیست
شخصی است که در زمینه اصول علمی و مهارتهای حرفهای مراقبت سلامت، درمان و آموزش پزشکی بیماران تحصیل کرده و در آن مهارت داشته باشد.
به عبارتی پرستار فردی است که دارای تحصیلات دانشگاهی در این زمینه است. در ایران پرستارانی در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای پرستاری وجود دارند.
رشتههای جدیدی در مقطع کارشناسی ارشد با مبنای پرستار وظیفهمدار راهاندازی شدهاست، همچنین آموزش مداوم پرستاران با همکاری سازمان نظام پرستاری در کل ایران عملیاتی شدهاست.
آشنایی باپرستاری و وظایف آن
- وظایف و مسئولیتهای پرستاران عموماً شامل موارد زیر میشود:
مراقبت و نظارت مستمر بر بیماران: این شامل پیگیری وضعیت بیمار، اندازهگیری علائم حیاتی، تعیین دستورات پزشکی، اجرای درمانهای طبی، و نظارت بر علائم و علائم بیماری است.
ارائه اطلاعات به بیماران و خانوادهها: پرستاران باید به بیماران و خانوادههایشان در مورد وضعیت بیماری، درمانها، و عملکرد بیمارستان یا مرکز بهداشتی توضیح دهند و به سوالات آنها پاسخ دهند.
مشارکت در تشخیص و برنامهریزی درمانی: پرستاران با پزشکان و سایر کادر درمانی همکاری میکنند تا تشخیصها را تعیین کنند و برنامههای درمانی را برای بیماران تعیین کنند.
اجرای اقدامات پزشکی: پرستاران میتوانند اقدامات پزشکی مانند تزریقات، خیاطی زخمها، تغییر باندها، و کمک به فعالیتهای روزانه بیماران انجام دهند.
مشارکت در عملیات جراحی: در برخی موارد، پرستاران در عملیاتهای جراحی حضور دارند و به پزشکان کمک میکنند.
مراقبتهای ویژه: پرستاران میتوانند در مراقبت از بیمارانی با شرایط ویژه مانند بیماران مبتلا به کووید-۱۹، بیماران قلبی، بیماران مراقبتهای ویژه و … نقش داشته باشند.
ارتقاء سلامت عمومی: پرستاران در ارتقاء آگاهی عمومی از بهداشت و پیشگیری از بیماریها نقش داشته و به ارائه آموزشهای بهداشتی به افراد میپردازند.
از پرستاران نیازمند مهارتهای فنی، دانش علم پزشکی و انسانیتی بالا است. آنها باید با تمام احترام و حساسیت به نیازها و حقوق بیماران پاسخ دهند و با تیم درمانی و همکاران خود هماهنگی داشته باشند تا بهبود و بهتر شدن وضعیت بیماران را تسریع کنند.
منشور حقوق بیمار بستری در بیمارستان
اين منشور شامل دستوراتي است كه كليه ي افراد شـاغل در بيمارسـتان و خـصوصاً كادر درمان، بايد آن را محترم شمرده. و به آن جامعه ي عمل بپوشانند.
1- در اسرع وقت درمان و مراقبت مطلوب موثر و همراه با احترام کامل را بدون توجه به عوامل نژادی، فرهنگی و مذهبی از گروه درمان انتظار داشته باشد.
2- محل بستری، پزشک، پرستار و سایر اعضای گروه معالج خود را در صورت تمایل بشناسد.
3- در خصوص مراحل تشخیص، درمان و سیر پیشرفت بیماری خود اطلاعات ضروری را شخصاً و یا در صورت تمایل از طریق یکی از بستگان از پزشک معالج درخواست نماید. بطوری که در فوریت های پزشکی این امر نباید منجر به تأخیر در ادامه درمان و یا تهدید جانی بیماری گردد.
4- قبل از معاینات و یا اجرای درمان، اطلاعات ضروری در خصوص عوارض احتمالی و یا کاربرد سایر روش ها را در حد درک خود از پزشک معالج دریافت و در انتخاب نهایی درمان مشارکت نماید.
5- در صورت تمایل شخصی و عدم تهدید سلامتی آحاد جامعه طبق موازین قانونی رضایت شخصی خود از خاتمه درمان را اعلام و یا به دیگر مراکز درمانی مراجعه نماید.
6- جهت حفظ حریم شخصی خود از محرمانه ماندن محتوای پرونده پزشکی، نتایج معاینات و مشاوره های بالینی جز در مواردی که براساس وظایف قانونی از گروه معالج اعلام صورت می گیرد، اطمینان حاصل نماید.
7- از رازداری پزشک و دیگر اعضای تیم معالج خود مطمئن باشد و کسب اطلاعات افرادی که مستقیماً بر روند درمان شرکت ندارند، موکول به کسب اجازه بیمار خواهد بود.
8- از دسترسی به پزشک معالج و دیگر اعضای اصلی گروه معالج در طول مدت بستری انتقال و پس از ترخیص اطمینان حاصل نماید.
9- بیمار حق دارد. با کسب اطلاع کامل از نوع فعالیت های آموزشی و پژوهشی بیمارستان ه بر روی سلامت و درمان او موثرند، تمایل و رضایت شخصی خود به مشارکت درمانی را اعلام و یا در مراحل پژوهش از ادامه همکاری خودداری نماید.
10- در صورت ضرورت اعزام و ادامه درمان از سایر مراکز درمانی قبلاً از مهارت گروه معالج، میزان تعرفه ها و پوشش بیمه ای خدمات در مرکز درمانی مطلع گردد.
حقوق پرستاران وکادردرمان
در مقابل نیز براي اين كه پرستار، مراقبت پرستاري ايمن، به بيمار ارائه دهد، بايـد حقـوق زيـر را رعایت نمایند:
1 -انجام وظيفه مطابق با محدوده اي كه به طور قانوني بـه وي اجـازه داده شـده است.
2 -محيط ايمن كاري كه با مراقبت كافي از بيمار سازگار بوده و مجهز به نيازهـاي فيزيكي، پرسنلي و تجهيزاتي مناسب است.
3 -آشناسازي مناسب و آموزش در داخل مجموعه اي مبتنـي بـر هـدف در مـورد شيوه ها و رويه هاي درماني مربوط به حيطه ي كاري.
4 -مذاكره با كار فرما در موار دي مانند آموزش مداوم حرفه اي كه به طور مستقيم به مسؤوليت حرفهاياش مربوط ميشود.
5 -در مورد افراد حرفه اي و صلاحيت دار، مشاركت كامل در تعيين خط مـشي هـا ، برنامه ريزیها و تصميمگيري هايي كه به مراقبت و درمان بيماران مربوط ميشود.
6 -حمايت و حفاظت بيماران و پرسنلي كه مسؤوليت آنها به پرستار سپرده شده است.
7 -اعتراض به شكلي كه:
* كارفرما به موقع و به طور كتبي از آن آگاه شده باشد.
* مداخلهاي در ايمني بيمار نداشـته باشـد و سـبب ازهـم گـ سيختگي درمـان و پرستاري بيمار نگردد.
8 -رد انجام وظايفي كه خارج از محدودهي عملكرد پرستار است و يـا مـوار دي كه فرد در مور د آن ها به اندازه ي كافي آموزش نديده اسـت و يـا وظـايفي كـه فـرد مهارت و يا دانش كافي براي انجام آن را ندارد.
9 -حق عدم مشاركت در اقدامات غيراخلاقي و ناشايسته.
10 -حق داشتن راهنماهاي مكتو ب، خطمشيهـا و اقـدامات مربـوط بـه اداري محيط كاري وي.
11 -رد به كارگيري و اجراي تجويزها يا مشاركت در فعاليت هايي كه مطـابق بـا دانش حرفهاي و قضاوت وي ميباشد ولي مورد علاقهي بيمار نيست.
12 -در جريان گذاشتن پرستار نسبت به تشخيص بيماراني كه مس ؤوليت آنها به پرستار سپرده ميشود. پرستار بايستي از تشخيص بيمارانش آگاه شود.
13 -داشتن محيط كاري عاري از خطرات، ارعاب و دخالت.
14 -حمايت پزشكي يـا سيـستم ارجـاعي بـراي از عهـده برآ مـدن مـس ؤولانه در موقعيت هاي اورژانس.
آیین نامه اخلاق پرستاری
علاوه بر قوانین فوق الذکر آیین نامه های اخلاق پرستاری هم وجود دارد که آنها نیز لازم الرعایه هستند. آيين نامه ي اخلاق پرستاري دسـتور العملي اسـت كـه پرسـتاران در زمينـه ي ارائـه ي خدمات مراقبتي به بيماران ، نحوهي برخورد با همراه بيمـار و ارتقـا ي سـطح علمـي پرستاري به آن استناد مي كنند.
اقسام قصور پرستاري
بر اساس موازين حقوقي، قصور پرستاري اقسامي دارد كه به آن اشاره مي كنيم:
1 – بي احتياطي
بی احتياطي يعني عدم نگهداري نفس از وقوع گناه و به معني عام شامل بـي مبـالاتي است. منظور از بي احتياطي آن است كه شخص بدون توجه به نتايج عملي كه عرفـاً قابل پيش بيني است، اقدام به عملي نمايد كه منتهي به قتل يا صدمات بدني غير و يا ضرر بر او يا ديگران شود.
2 -بي مبالاتي
در تعريف بي مبالاتي چنين آمده است : “هرگاه فاعل عمـل ، پـيش بينـي كنـد كـه عمل وي موجب ورود ضرر به غير مي گردد ولي لاقيـدي و سـهل انگـاري او را بـه طرف ارتكاب جرم سوق دهد ، مرتكب بي مبالاتي شده است ؛ مانند تزريق پني سيلين توسط پرستار بدون تست و اطمينان از عدم حساسيت و مرگ فرد بـه علـت شـوك آنافيلاكسي”.
بي مبالاتي براي پرسنل بهداشتي به عبارت بهتر ، نارسايي در وقت و توجه لازم به عمل آمده، ميباشد.
3 -مشاركت در بي مبالاتي
در مواقعي كه دستورالعمل هاي لازم توسط پرسنل بهدا شـتي درمـاني بـه بيمـار داده ميشود و خود بيمار بي مبالاتي مي كند، علت تمام يـا قـسمتي از آسـيب هـاي وارده متوجـه خـود او مـيباشـد و در ايـن صـورت پرسـنل بهداشـتي درمـاني بايـستي دستورالعمل هاي داده شده به بيماران و آنچه را كه اتفاق افتاده است ، ثبـت نماينـد تا در صورت لزوم بتوان مقصر اصلي را تشخيص داد و در صورت عدم ثبت ، امكان دفاع يا اثبات بي گناهي پرسنل وجود ندارد.
4 -عدم مهارت
در اصطلاح حقوق ، “عدم مهارت ” عبارت است از عدم آشنايي متعـارف بـه اصـول وقايع علمي و فني كار معين . به عبارتي عدم مهارت يعني فقـدان اطلاعـات علمـي ، فني و تواناييهاي لازم براي تقبل و انجام بعضي از كارها.
5 -عدم رعايت نظامات دولتي
به موجب تبصره ي 3 ماده ي 295 قانون مجازات اسلامی ، هرگاه بر اثر عـدم رعايـت مقـررات مربوط به امري ، قتل و يا ضرب و جرح واقع شود بـه نحـوي كـه اگـر آن مقـررات رعايت مي شد حادثه اي اتفاق نمي افتاد، قتل و يا ضرب و يـا جـرح در حكـم عمـد خواهد بود . اين بند ، در رابطه با قوانين و مقررات و آيين نامه ي سازمان نظام پزشكي و وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي مي باشـد و گـروه پزشـكي ملـزم بـه اجراي آنها هستند.
سخن آخر
به موجب ماده ي 24 قانون ايجاد نظام پرستاري جمهوري اسـلامي ايـران ، موارد تخلف و مجازاتهاي كادر پرستاري و وابسته مطابق با قانون تشكيل سـازمان نظام پزشكي جمهوري اسلامي ايران مصوب سال 1374 ،توسط هيئت هاي بـدوي و عالي انتظامي سازمان نظام پزشكي مي باشد و به موجب ماده ي 23 قانون ايجاد نظـام پرستاري، در مركز و شهرستانهـاي داراي نظـام پرسـتاري ، هيئـت هـاي كارشناسـي تشكيل مي شود و در مواردي كه هيئت هـاي بـدوي و عـالي انتظـامي رسـيدگي بـه تخلفات گروه پزشكي به پرونده ي تخلفاتي اعضاي سازمان نظام پرستاري رسـيدگي مي نمايد، به آن هيئت مشاوره مي دهد و نظر كارشناسي خود را اعلام مي كند.
در صورتی که سوالی در مورد قصور پرستاری یاپزشکی یا مسولیت مدنی پرستاران ، پزشکان یاکادردرمان را دارید و در تهران ساکن هستید می توانید از یکی از ده وکیل خوب تهران که به شما معرفی میشود بهره ببرید.
همچنین اگر که تمایل به مطرح کردن سوال خود به صورت رایگان دارید ، می توانید از صفحه پرسش و پاسخ اقدام نمائید.
و اگر که می خواهید در اسرع وقت پاسخ خود را بیابید ، مشاوره حقوقی تلفنی راهکار شماست .
وکلای حق وران راهنمای شما در رسیدن به نتیجه مطلوب می باشند. شماره تماس : ۰۹۱۲۹۴۲۶۶۷۴
ما را در اینستاگرام دنبال نمایید
haghvaran@
بدون دیدگاه