همان طور که میدانید طلاق انواع مختلفی دارد. طلاق رجعی نیز یکی از انواع طلاق است که در مقابل طلاق توافقی از جمله طلاق بائن قرار دارد. منظور از رجوع در لغت به معنای بازگشت است و در اصطلاح حقوقی طلاق رجعی به وضعیتی میگویند که مرد بعد از طلاق و جدایی مجددا قصد خود را مبنی بر ادامه زندگی باهمسرش اعلام می کند. و در مدت عده میتواند به همسر خویش رجوع کند.
طلاق رجعی
طلاق رجعی به طلاقی گفته می شود که مرد می تواند بعد از طلاق و در مدت زمان عده به همسر خود رجوع نماید. و رجوع مرد نیازبه عقد مجدد ندارد. در طلاق رجعی حق رجوع با مرد است و زن نمی تواند مانع رجوع مرد شود. در طلاق رجعی به بیان واضحتر تا قبل از انقضای مدت عده هم هنوز فرصت برای پشیمانی از جدایی و منصرفشدن برای زوج وجود دارد. و در این طلاق تمایل زن برای رجوع مجدد ملاک نیست. ماده ۱۱۴۸ قانون مدنی در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عده حق رجوع است.
طلاق به درخواست مرد (طلاق رجعی)
طلاق به درخواست زوج، رجعی به شمار میرود. مقرر قوانین حقوقی و مدنی ایران طلاق یکی از چندین حقوق مرد است و مرد می تواند طبق قوانین مدنی مانند پرداخت حقوق مالی زن (مهریه، نفقه و غیره) از او جدا شود. با این حال به دلیل ماهیت رجعی بودن این طلاق اجازه دارد که در زمان عده بدون نیاز به عقد نکاح مجدد، زندگی مشترک خود را با همسرش آغاز کند.
به زنی که در این شرایط قرار دارد مطلقه رجعیه گفته میشود. زن باید پس از جدایی در این طلاق عده نگه دارد و نباید بعد از طلاق با شخص دیگری ازدواج کند. بنابر استفتائات مراجع از نظر شرعی حتی انجام خواستگاری از مطلقه رجعیه در زمان عده حرام محسوب میشود.
رجوع در طلاق رجعی به چه صورت است؟
مرد میتواند با انجام هر عمل یافعلی اعم از سخن ، رفتار و یا انجام دادن عملی، رجوع خود را به همسرش اعلام نماید. به عنوان مثال مرد میتواند شخصا به منزل همسرش مراجعه کند یا به وسله تماس تلفنی رجوع خود را اعلام کند. او میتواند با نشستن کنار همسرش رجوع خود را علنی نماید. انجام هر کدام از این اعمال و رفتارها منجر به ابطال طلاق و از بین رفتن عده و بازگشت رابطه زناشویی میگردد.
نکته بسیار مهم
در خصوص رجوع، گفتنی است، هرچند با رجوع، طلاق منتفی میگردد اما قانونگذار صرفا رجوع را کافی ندانسته است و مرد ملزم است تا رجوع خود را ثبت نماید. در غیر این صورت مجازات عدم ثبت رجوع بر او بار میگردد.
مهریه در طلاق رجعی
آن گونه که اطلاع دارید هم زمان با انعقاد عقد نکاح، حقوقی برای زوجه ایجاد میگردد اعم از مالی یا غیرمالی که زن مستحق به دریافت آنها میشود. از جمله این حقوق مالی میتوان از مهریه و نفقه نام برد که در صورت طلاق رجعی یعنی طلاق به درخواست مرد، باید تمام حقوق مالی زن به او پرداخت شود.
اما در خصوص طلاق خلع و مبارات زن فقط زمانی می تواند به مهریه رجوع کند که مدت عده سپری نشده باشد و میزان مهریه بخشیده شده را پس بگیرد. از این زمان به بعد نوع طلاق رجعی میگردد و در این مدت میتواند نسبت به همسر خویش مراجعه نماید.
پرداخت نفقه بعد از طلاق
همانطور که قبلا ذکرشد زن در مدت عده طلاق رجعی، در حکم زوجه مرد است و حقوق مربوط به دوران زناشویی زوجه همچنان به قوت خود باقیست. از جمله پرداخت نفقه زوجه که جز مهمترین حقوق مالی است. و در دوران عده رجعی نیز ادامه دارد و مؤید این نکته است که رابطه زوجیت همچنان ادامه دارد.
آثار طلاق رجعی
- مطابق ماده 1109 قانون مدنی، در طلاق رجعی، زن در مدت عده همچنان از حق نفقه برخوردار است. مگر اینکه طلاق در زمان نشوز واقع شده باشد. به این معنی که زن از انجام وظیفه زوجیت خود که تمکین است، امتناع نماید
- اما در شرایط عادی، از آنجا که زن در زمان عده طلاق رجعی، در حکم زوجه است، پرداخت نفقه به وی نیز الزامی می باشد.
- زن در زمان عده مستحق دریافت نفقه از سوی همسرخود می باشد به این معنا که زن در طول زمان سپری کردن عده طلاق همچنان همسر مرد محسوب می شود. مگر به دلایل قانونی، مانند نشوز زنی که علت طلاق ناشزه بودن زن است. که نه در طول عده و نه بعد از طلاق به زن نفقه تعلق نخواهد گرفت.
- یکی دیگر از آثار طلاق رجعی، ارث است. مقرر ماده943 قانون مدنی “اگر شوهر، زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند، هر یک از آنها که قبل از انقضا عده بمیرد، دیگری از او ارث می برد. لیکن اگر فوت یکی از آنها بعد از انقضا عده بوده و یا طلاق بائن باشد، از یکدیگر ارث نمی برند.
چگونگی دریافت ارث در زمان عده
چنانچه زن در زمان عده خود به سر برد و یکی از طرفین (زن یا مرد) فوت نماید، طرف مقابل از او ارث می برد زیرا در زمان عده زن و مرد همچنان همسر همدیگر محسوب می شوند. و از هم ارث می برند. ولی اگر فوت بعد از انقضاء مدت عده اتفاق افتاده باشد یا نوع طلاق، بائن باشد زوجه دیگر مستحق دریافت ارث نمی باشد.
حقوق و تکالیف زوجه در طلاق رجعی
- با فوت هر یک از طرفین، طرف مقابل (زوج یازوجه) از او ارث میبرد.
- در طلاق فوق زن میتواند نفقه دریافت نماید.
- چنانچه یکی ازطرفین فوت کند، طرف دیگر میتواند او را غسل دهد.
- پرداخت زکات و فطریه زوجه بر عهده زوج است.
- در مدت عده اگر زوجه فوت نماید پرداخت هزینه کفن و دفن زوجه به عهده زوج است.
- در صورتی که در مدت عده رجعیه نزدیکی رخ دهد، نزدیکی دلالت بررجوع محسوب می شود هر چند مرد قصد رجوع نداشته باشد.
- خواستگاری از زنی که در عده رجعیه به سر میبرد شرعا جایز نیست.
- در صورت فوت مرد در مدت عده طلاق رجعی، زن باید عده وفات نگهدارد.
شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر به عناوین ذیل مراجعه فرمایید:
حکم ازدواج زن در زمان عده طلاق
تفاوت فسخ نکاح و طلاق در پرداخت مهریه
عده در طلاق رجعی
زن باید تا پایان مدت عده از ازدواج مجدد خودداری کند؛ در صورت ازدواج با فردی دیگر، این ازدواج باطل است. هدف نگهداری از عده را جلوگیری از اختلاط نسل عنوان میکنند.
مدت عده درطلاق رجعی
مدت عده طلاق به موجب ماده ۱۱۵۱ قانون مدنی ۳ طُهر است. یعنی از زمان وقوع طلاق باید 3 دوره پاکی ببیند و چنانچه به دلیل بیماری یا شرایط خاص نمیتواند عادت ماهیانه ببیند در این صورت باز هم باید به مدت 3 ماه عده نگهدارد.
البته لازم به ذکر است که نکات بیان شده مخصوص طلاق در عقد نکاح دائم است. در نکاح منقطع در صورت بذل مدت عده زن دو طهر است. و اگر در شرایطی نیست که عادت ماهانه شود باید 45 روز عده نگهدارد.
زنان باردار هم مدت عده آنها طولانیترین مدت تا زمان وضع حمل است.
عدم نیاز به عقد مجدد در طلاق رجعی
قانونگذار و شرع مقدس اسلام به دلیل حمایت و حفاظت از نهاد مقدس خانواده، رجوع در طلاق را منوط به تشریفات و قوانین پیچیده و دست و پاگیر ننموده است. به عنوان مثال بعد از رجوع، نیازی به انعقاد مجدد عقد نکاح نیست. و صرف رجوع با گفتار یا رفتاری ساده امر رجوع تحقق پیدا می کند.
آیا طلاق رجعی در شناسنامه ثبت می شود؟
هر نوع طلاقی که انجام می گیرد در شناسنامه ی شخص مقابل نیز ثبت می گردد، لذا پس از تمام شدن عده و رجوع نکردن همسر فقط لفظ طلاق در صفحه ی دوم شناسنامه ثبت می گردد. به عنوان مثال در طلاق بائن، طلاق در شناسنامه ثبت می شود. اما در طلاق رجعی عده باید سپری شود و زوجین رجوع نکنند تا طلاق در شناسنامه ثبت گردد.
ثبت رجوع در طلاق رجعی
اگر بعد از طلاق رجعی، زوجین به یکدیگر رجوع کنند باید در اولین فرصت موضوع را در دفترخانه ثبت نمایند. چنانچه مردی پعد از رجوع تا یک ماه از ثبت واقعه ازدواج در دفترخانه خودداری کند برابر ماده 49 قانون جدید حمایت از خانواده مصوب سال 1392 ضمن الزام وی به ثبت رجوع در دفترخانه، به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم خواهد شد.
سخن پایانی
می توان از طلاق رجعی به وقت اضافه بازگشت به زندگی زناشویی تعبیر کرد. در دوران طلاق رجعی تنها مرد می تواند به همسر خود برگردد و این کار با هر فعلی و لفظی امکان پذیر است. در این دوران زن از بیشتر حقوق خود برخوردار است. زن در این دوران مشمول حق نفقه می باشد و مرد باید نفقه او را پرداخت کند. مگر آن که طلاق رجعی در دوران نشوز اتفاق افتاده باشد که در این صورت نفقه به زن تعلق نمی گیرد.
طلاق رجعی در مورد ماهیت عده با دیگر طلاق ها تفاوتی ندارد و باید عده در آن رعایت شود.
دیدگاه کاربران
تا کنون دیدگاهی ثبت نشده است.
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را ثبت میکند!