وقف در قانون مدنی
ماده ۵۵ قانون مدنی: وقف عبارت است از این که عین مال، حبس و منافع آن تسبیل شود.
منظور از حبس عین این است که عین از ملکیت واقف خارج شده است و در ملکیت موقوف علیهم در می آید. این مال دیگر قابل نقل و انتقال نیست مگر در شرایط خاص. تسبیل نیز یعنی مال در جهت خاصی که واقف مد نظرش بوده استفاده گردد.
حسب قانون مدنی واقف باید مالک مال موقوفه باشد تا بتواند آن را وقف کند.
شرایط وقف
شرایط عقد وقف را می توان از سه جهت مورد بررسی قرار داد.
- شرایط مال موقوفه: مالی که قرار است وقف شود باید در ملکیت واقف باشد یعنی مالک عین و منافع باشد. مثلا مستاجر نمی تواند عین مستاجر را وقف کند. همچنین باید قابلیت تسلیم را داشته باشد. مال قابل بقا باشد یعنی موقتی نبوده و از بین نرود.
- شرایط واقف: باید دارای اهلیت باشد. یعنی عاقل، بالغ، مختار و رشید باشد.
- شرایط موقوف علیهم: موقوف علیه زمان انتفاع باید موجود باشد. اهلیت در وقف برای ایشان اهمیت ندارد. زیرا عقدی مجانی و کاملا به نفع موقوف علیهم می باشد.
اقسام وقف
وقف دارای اقسامی است: الف) وقف عام ، ب)وقف خاص .
الف)وقف عام:در این نوع وقف موقوف علیهم آن عامه هستند و به طور دقیق مشخص نیستند مثل:وقف برای مساجد، امور عام المنفعه، اعضای یک کتابخانه، بیمارستان و غیره.همانطور که می داند برای اینکه عقد وقف ایجاد شود نیاز به سه رکن دارد.ایجاب و قبول و قبض.بنابر این ایجاب توسط واقف گفته می شود ، قبول حتما با حاکم است حتی اگر متولی داشته باشد ، قبض حسب مورد با متولی یا حاکم است.
ب)وقف خاص:در این قسم از وقف موقوف علیهم آن محصور و مشخص است. مثلا: فرزندان خود واقف یا افراد مشخصی. ایجاب و قبول و قبض آن بدین شرح است: ایجاب توسط شخص واقف ، قبول با موقوف علیه ، قبض هم توسط موقوف علیهم است.
وقف اولاد چیست؟
حسب ماده ۷۳ قانون مدنی:وقف بر اولاد و اقوام و خدمه و واردین و امثال آن‌ها صحیح است.
وقف بر اولاد یکی از مصادیق وقف خاص است. یکی از انگیزه های واقف برای این کار؛ زنده نگهداشتن اسم و رسم خود است و یا ممکن است جنبه حمایتی از اولاد خود را داشته باشد. در این نوع وقف صرف قبولی طبقه اول موقوف علیهم کافی است و تا زمانی که طبقه اول وجود داشته باشد، طبقه دوم از بهره مندی مال موقوفه محروم می شوند. منظور از طبقه اول و دوم، طبقات ارث هستند.
وقف اولاد ذکور
همانطور که گفته شد یکی از مصادیق وقف خاص وقف بر اولاد است. حال می توان در عقدنامه ذکر کرد که منتفعین از وقف تنها اولاد ذکور نسلا بعد نسل باشند.
البته باید سلسله مراتب طبقات را همچون مورد قبل رعایت کرد.
قانون وقف زمین
این امکان وجود دارد که اعیان زمینی واگذار و عرصه آن وقف شود. حال فرض کنید زمینی وقف شده است. اگر این زمین از سازمان اوقاف خریداری شود؛ شخصی که این ملک را خریداری کرده است صرفا مالک اعیان آن است. و باید سالانه به سازمان اوقاف اجاره پرداخت کند.
این مطلب را هم مد نظر داشته باشید که هر اعیانی که بدون اجازه سازمان اوقاف ساخته شود هیچ ادعایی در مورد آن پذیرفته نیست.
اسناد اوقافی چیست و چه ویژگی هایی دارند؟
سند وقفی نیز یکی از اقسام سند ملکی است. در این نوع سند نوع وقف و جهت آن و همچنین عرصه یا عرصه و اعیان در آن ذکر شده است. در ظاهر نیز با سند ملکی تفاوتی ندارد.
علی الاصول سند اوقافی در خرید و فروش با اسناد ملکی تفاوتی دارد و با سختی ها پیچیدگی های خاص خود همراه است و به این راحتی قابل خرید و فروش نیست. به عنوان مثال نیاز به رضایت متولی دارد و جمع آوری گواهی های مخصوص.
همچنین می توان با توجه به سربرگ و مفاد سند اوقافی به تفاوت بین سند وقفی و ملکی پی برد.
یکی از مهم ترین ویژگی های سند اوقافی این است که قابل خرید و فروش نیست و با توجه به متن فوق تنها امکان اجاره آن از سازمان اوقاف وجود دارد.
دیدگاه کاربران
تا کنون دیدگاهی ثبت نشده است.
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را ثبت میکند!