وصول چک از طریق اداره ثبت چگونه ممکن است؟ به موجب ماده 2 قانون صدور چک، چک در حکم سند رسمی و لازم الاجرا است. و مطابق این ماده، دارنده چک در صورت مراجعه به بانک محال علیه و عدم دریافت تمام و یا قسمتی از وجه آن به علت نبودن محل و یا به هر علت دیگری که منتهی به برگشت چک و عدم پرداخت گردد، می تواند طبق قوانین و آیین نامه های مربوط به اجرای اسناد رسمی، وجه چک یا باقی مانده آن را از صادرکننده وصول نماید.
برای صدور اجراییه باید درخواستنامه چاپی طبق نمونه موجود در اداره ثبت، اصل و فتوکپی چک، و برگشتی آن به ثبت محل تسلیم شود. اجرای ثبت در صورتی دستور اجرا می دهد که مطابقت امضای چک با نمونه امضای صادرکننده در بانک از طرف بانک، گواهی شده باشد. دارنده چک اعم از کسی است که چک در وجه او صادر یا به نام او پشت نویسی شده است یا حامل چک یا قائم مقام قانونی آنان باشد. یکی از شیوه های وصول وجه چک، اقدام از طریق اداره اجرای ثبت است. در نوشتار حاضر مزایا و معایب وصول چک از طریق اداره اجرای ثبت را بررسی می کنیم.
اداره اجرا ثبت
اجرای ثبت یکی از مهم ترین نهاد های حقوق ثبت در سازمان اسناد و املاک کشور می باشد. منظور از اداره اجرا، اداره اجرای ثبت است. اداره اجرای ثبت در تهران، اداره مستقلی است و در چهار راه جهان کودک متمرکز است. در شهرستان ها، اداره اجرا در همان محل اداره ثبت اسناد و املاک مستقر است. برای حکم دادگاه و اجرای آن و نیز برای اسناد رسمی، واحد اجرای ثبت مرجع ذی صلاح برای امر اجرا می باشد.
نحوه اقدام و مدارک مورد نیاز برای وصول چک از طریق اداره ثبت
در این روش دارنده چک ضمن همراه داشتن اصل کارت ملی، اصل چک و گواهی عدم پرداخت به اداره اجرای مربوطه که همان اداره اجرای محل بانک صادر کننده چک است مراجعه می نماید. ضروری است امضای صادرکننده چک با نمونه آن، توسط بانک در گواهی عدم پرداخت قید گردد. یکی از بانک های مجاز کشور باید چک را صادر کرده باشد تا بتوان آن را به روش ثبتی وصول کرد. این شرط مطابق ماده 2 قانون صدور چک است و موسسات قرض الحسنه را شامل نمی شود. ضمن تکمیل فرم و ذکر موارد خواسته، اصل لاشه چک به همراه گواهی عدم پرداخت از دارنده اخذ می شود و تا پایان عملیات اجرایی، چک در اختیار و نزد اداره اجرا باقی می ماند.
در این فرض اداره اجرا ضمن تشکیل پرونده اجرایی اقدام به تعیین کارشناس پرونده می نماید و پرونده جهت انجام استعلام اموال در اختیار کارشناس مربوطه قرار داده می شود.
- اموالی که معرفی گردیده نباید جزء مستثنیات دین باشد چون در آن صورت اجراییات ثبت از توقیف آن خودداری می نماید.
کارشناس اقدام به انجام استعلام می نماید و در صورتی که متعهد دارای اموالی باشد اقدام به توقیف اموال فوق می نماید. و جهت سیر مراحل قانونی و مزایده اموال وقت مزایده تعیین می شود. (طلبکار و بدهکار) می تواند در مزایده شرکت کند. در صورتی که مال توقیف شده در روز مزایده به فروش برسد اداره اجرائیات از ثمن حاصل از فروش آن اقدام به پرداخت بدهی متعهد به متعهد له خواهد نمود.
شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر به عناوین ذیل مراجعه فرمایید:
معایب ارجاع به داوری در قراردادها
مطالبه وجه چک بدون نیاز به وقت رسیدگی
کلاهبرداری از طریق فروش دسته چک دیگری
ماده 44 قانون آیین دادرسی مدنی
مزایای اقدام برای وصول چک از طریق اداره ثبت
مزایای اقدام از طریق اداره اجرا را می توان به موارد زیر خلاصه نمود:
الف- عدم پرداخت هزینه دادرسی در بدو امر
یکی از مزایای اقدام از این طریق، عدم نیاز به پرداخت هزینه دادرسی در بدو امر است. در حالی که اقدام از طریق دادگاه مستلزم پرداخت هزینه دادرسی در ابتدای رسیدگی است. در این روش اصل چک تحویل اداره شده و اداره اجرا در پایان، نیم عشر اجرا را از محکوم علیه دریافت و لاشه چک را به وی مسترد می نماید.
ب- سرعت رسیدگی
برخلاف دادگاه که نیازمند تعیین وقت رسیدگی است. در اداره اجرا نیازی به تعیین وقت رسیدگی نیست. در واقع اداره اجرا بدون تعیین وقت رسیدگی اقدام به تعیین کارشناس و توقیف اموال متعهد می نماید. اجرائیه بلافاصله صادر می شود و دارنده چک نیاز نیست منتظر رسیدگی و صدور حکم قطعی بماند.
حال اگر طرف مقابل ادعایی داشته باشد مکلف است از طریق دادگاه نسبت به توقف عملیات اجرایی و ابطال اجراییه اقدام نماید. نکته دیگر اینکه اداره اجرائیات می تواند به درخواست دارنده چک (چنانچه بیم فرار وجود داشته باشد) بدهکار راممنوع الخروج نماید.
معایب اقدام از طریق اداره اجرا
مشکلات و معایب اقدام از طریق اداره اجرای ثبت را می توان به چند مورد زیر خلاصه نمود:
الف- اخذ لاشه چک
شروع هرگونه اقدام در اداره اجرای ثبت موکول به سپردن اصل لاشه چک به آن اداره است. علت اخذ لاشه چک، وصول حقوق دولتی است. بنابراین برخلاف اقدام از طریق دادگاه که در همان ابتدا هزینه دادرسی به ماخذ سه و نیم درصد ارزش خواسته وصول می شود در مطالبه از طریق اداره اجرای ثبت، مبلغی از بابت هزینه دادرسی دریافت نمی شود. بلکه در پایان عملیات اجرایی مبلغ هزینه دادرسی که معادل یک بیستم مبلغ چک است از متعهد اجرایی وصول می شود.
پرداخت هزینه بیشتر جهت وصول چک ازطریق اجرای ثبت از دیگر معایب این روش می باشد.
در اداره اجرای ثبت برای وصول چک فقط می توان صدور اجراییه علیه صادر کننده چک تقاضا نمود، درحالی که ازطریق دادگستری می توان علیه سایر امضا کنندگان نیز اقدام کرد.
ب – عدم امکان جلب متعهد
یکی دیگر از مشکلات وصول وجه چک از طریق اداره اجرا این است که اگر متعهد و یا صادر کننده چک دارای مال و یا وجوه نقد نباشد نمی توان برای جلب وی اقدام نمود. در واقع برخلاف اقدام از طریق دادگاه که نهایتا با برگ بنده ای به نام جلب محکوم علیه همراه است در اقدام از طریق اداره اجرا، امکان جلب محکوم علیه وجود ندارد و در واقع اگر که صادر کننده فاقد مال و یا وجه نقد باشد عملا اداره اجرا قادر به انجام کاری موثر نخواهد بود.
ج – عدم امکان مطالبه خسارت تاخیر تادیه
برخلاف اقدام از طریق دادگاه که خواهان می تواند ضمن وصول اصل مبلغ چک، خسارت تاخیر تادیه را تا زمان پرداخت وصول نماید؛ در اقدام از طریق اداره اجرای ثبت امکان مطالبه خسارت تاخیر تادیه وجود ندارد. و متعهد له باید جهت مطالبه خسارت تاخیر تادیه نسبت به وصول آن از طریق دادگاه و تقدیم دادخواست جداگانه اقدام نماید.
البته مشکلی که اینجا بروز می نماید این است که متعهد عملا تا پایان عملیات اجرایی نمی تواند اقدامی در جهت وصول خسارت تاخیر تادیه انجام دهد چرا که اصل لاشه چک در اختیار اداره اجراست و باید منتظر پایان عملیات اجرایی گردد و متعاقبا در جهت وصول آن اقدام کند.
د- عدم امکان مطالبه حق الوکاله
یکی از مشکلاتی که تا قبل از سال 1400 وجود داشت عدم امکان مطالبه حق الوکاله وکیل از طریق اداره اجرا بود. در حال حاضر این مشکل مرتفع شده و دارنده چک می تواند از طریق اداره اجرا علاوه بر وصول وجه چک، حق الوکاله را نیز مطالبه کند. اما باید توجه داشت که حق الوکاله وکیل به مآخذ قانون و آیین نامه تعرفه حق الوکاله مصوب اسفند ماه 1399 قابل مطالبه خواهد بود.
سخن پایانی
ما در این مقاله به وصول چک از طریق اداره ثبت پرداختیم. یکی از روش های وصول چک، از طریق مراجعه به اجرای ثبت می باشد. این امر دارای مزایا و معایبی است که به آن پرداختیم. با شناخت این مزایا و معایب که در مقاله فوق نیز بررسی شد. می توانیم تصمیم گیری راحت تری جهت انتخاب اداره اجرا یا دادگاه برای امور ارجاعی خود داشته باشیم.
دیدگاه کاربران
تا کنون دیدگاهی ثبت نشده است.
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را ثبت میکند!