آیا راهی برای بلا اثر کردن وکالت بلاعزل وجود دارد؟

در این مقاله می خواهیم به این پرسش پاسخ بدهیم که آیا راهی برای بلا اثر کردن وکالت بلاعزل وجود دارد؟

وکالت بلاعزل چیست؟

طبق ماده 656 قانون مدنی، وکالت عقدی است که یکی از طرفین، طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می نماید؛ که طرفین آن موکل یعنی اذن دهنده و وکیل یعنی ماذون می باشد. وکالت از جمله عقود جایز است. به این معنی که طرفین هر موقع که بخواهند می توانند وکالت را به هم بزنند. وکالت بلاعزل نوعی عقد جایز می باشد که ضمن عقد لازمی یا شرطی عدم عزل شرط شده است.

ماده 679 قانون مدنی بیان داشته است که: موکل می‌تواند هر وقت بخواهد وکیل را عزل کند مگر اینکه وکالت وکیل یا عدم‌ عزل وکیل در ضمن عقد شرط شده باشد. در این حالت موکل دیگر حق عزل وکیل پایه یک دادگستری و فسخ وکالت را ندارد. بنابر ذات وکالت در خصوص وکالت بلاعزل عدم عزل دائمی نبوده و تحت شرایطی چنین وکالتی از بین رفته و منفسخ می شود از جمله این موارد می توان به فوت، جنون و انجام عمل توسط خود موکل اشاره کرد.

یکی از سوالاتی که ممکن است در این زمینه به وجود آید؛ علت تنظیم وکالت بلاعزل می باشد. در پاسخ باید گفت: امروزه وکالت در امور مختلف بسیار رواج یافته است. به خصوص در مورد انتقال اموال غیر منقول که در آن فروشنده جهت تنظیم سند رسمی به خریدار وکالت داده تا امور مربوط به ثبت را پیگیری نماید. دلیل اینکه در انتهای وکالت از واژه بلاعزل استفاده می شود این است که موکل نتواند هر زمان که بخواهد وکیل را عزل نموده و موجب ضرر برای او شود.

نحوه ابطال وکالت بلاعزل

آیا راهی برای بلا اثر کردن وکالت بلاعزل وجود دارد؟ در موارد ذیل باطل می گردد:

استعفای وکیل از وکالت

در صورتی که وکیل با حضور در یکی از دفاتر اسناد رسمی از وکالت بلاعزل استعفا دهد، وکالت بلاعزل باطل و بی‌اثر می‌شود.

ابطال وکالت بلاعزل در دادگاه

گاهی شخصی که وکالت بلاعزل داده، مدعی می‌شود که اصلا عقد لازمی بین دو طرف منعقد نشده است. که وی بخواهد شرط ضمن عقد، عزل وکیل را بپذیرد یا نپذیرد.
در چنین مواردی این ادعا با بررسی مدارک و مستندات، شهادت شهود و یا اقرار خوانده (وکیل) قابل اثبات است. در این گونه موارد باید فرد به دادگاه حقوقی مراجعه و دادخواست ابطال وکالت بلاعزل را ارائه کند.

فوت یا جنون وکیل یا موکل

زمانی که که وکیل یا موکل مجنون گشته یا فوت نمایند وکالت بلاعزل از بین خواهد رفت.

انجام دادن موضوع وکالت توسط خود موکل

در صورتی که خود موکل عمل مورد وکالت را انجام دهد وکالت بلاعزل از بین می رود.

از بین رفتن موضوع وکالت

یکی از راه های بلا اثر کردن وکالت بلاعزل اگر موضوع وکالت در اثر علل قهری از بین برود در این صورت وکالت بلاعزل معنا نداشته چون موضوع وکالت پایان یافته است.

هرگاه عقد وکالت بلا عزل اقاله شود

در صورتی که عقد وکالت توسط طرفین اقاله یا تفاسخ گردد وکالت بلاعزل نیز پایان می یابد.

اگر عقد وکالت بلا عزل ضمن عقد لازمی بوده باشد و آن عقد لازم به دلیلی منحل گردد

این عقد وکالت بلاعزل قابلیت بلاعزل بودن خود را از دست می‌دهد و تبدیل به عقد جایزی می‌شود که هر یک از طرفین هر وقت که بخواهد می‌توانند آن را فسخ کنند.

ممنوعیت وکیل از وکالت

مانند انفصال دائمی از وکالت دادگستری. در این حالت چون برای وکیل انجام وکالت ناممکن می‌گردد یعنی اجرای تعهد به صورت همیشگی غیرممکن می‌شود، عقد وکالت خود به‌ خود منفسخ خواهد شد.

ورشکستگی موکل در امور مالی

ورشکستگی موکل باعث انفساخ وکالت است. چون ورشکسته از تصرف در اموال خود ممنوع است؛ اما ورشکستگی وکیل موجب انفساخ وکالت نیست. چون شخص ورشکسته در اموال دیگران به نحو وکالت ممنوع نیست.

پرسش پر تکرار

سوال پرتکراری که امروزه مطرح است و ابعاد پیچیده ای دارد. و بیشتر در روابط بین زوجین اتفاق می افتد. این است که خانمی به همسر خود وکالت بلاعزل بدهد. سوال این است که آیا راهکاری برای بلا اثر کردن آن وجود دارد؟ آیا راهی برای بلا اثر کردن وکالت بلاعزل وجود دارد؟

چون وکالت از نوع بلاعزل است خانم نمیتواند همسر خودش را عزل کند.  این موضوع به لحاظ قانونی با بن‌بستی به نام عدم امکان عزل مواجه است. در این صورت چه اقدامی باید انجام داد؟

برای مثال خانمی به همسر خودش وکالت بلاعزل در نقل و انتقال خودرو ۲۰۶  را می دهد. آیا راهکاری وجود دارد که این وکالت بلاعزل بلا اثر شود؟ بله همانطور که در بالا نیز گفته شد یکی از موارد بلا اثر کردن وکالت، انجام آن توسط شخص اصیل است. یعنی خانمی که به همسر خود وکالت بلاعزل داده است. خودش می تواند  قبل از اینکه آقا نقل و انتقالی روی خودرو انجام دهد خودش اقدام کند و خودرو را منتقل کند. که در این حالت وکالت سالبه به انتفاء موضوع میشود و خانم باید مراتب نقل و انتقالرا به همسرش اطلاع دهد.

مطلب مرتبط:

وکالت بلا عزل

فسخ وکالت بلا عزل

نحوه عزل وکیل در وکالتنامه های بلاعزل