دادگاه صالح در مطالبه مهریه

شما برای این که طلاق بگیرید باید بدانید که دادگاه صالح در مطالبه مهریه چه دادگاهی است. همان طور که در جریان هستید در فقه اسلامی و حسب آن قانون مدنی ایرانی نکاح به دو صورت دائم و موقت می باشد. در نکاح موقت مهریه واجب است و نمی توان بدون مهریه این عقد را جاری کرد. اما در نکاح دائم می توان مهریه تعیین نکرد.

اما اگر در نکاح دائم مهریه نعیین شود حسب مورد عندالاستطاعه و یا عندالمطالبه می باشد. منظور از اولی آن است که هر زمان که مرد استطاعت و توانایی مالی داشته باشد می تواند مهریه را پرداخت کند ولی در دومی هر زمان که زوجه بخواهد می تواند از مرد مطالبه کند و مرد باید بپردازد مگر این که اثبات اعسار کند.

همچنین مهریه می تواند حسب مورد سکه، مال اعم از منقول و غیر منقول، منفعت و یا هر چیزی که مالیت داشته و دارای ارزش عقلایی باشد. تمامی این موارد اگر دارای شرایط کامل مطالبه باشد؛ زن می تواند از مرد مطالبه کند.

ما در این مقاله قرار است به این مطلب بپردازیم که دادگاه صالح و یا مرجع صالح در دریافت مهریه کدام دادگاه یا مرجع است. با ما همراه باشید تا به پاسخ این سوال دست پیدا کنیم.

خصوصیات مهریه

مهریه علی القاعده همانند دیگر موارد حقوقی دارای شرایطی است. اگر این موارد وجود داشته باشد می تواند مهریه را دریافت و مطالبه کرد. این موارد به شرح ذیل می باشد:

الف) وجود رابطه زوجیت: این شرط مهم ترین شرط می باشد و کاملا واضح است. اگر زوجیتی نباشد مهریه ای هم در کار نیست.

ب) مالیت داشته باشد: آن چیزی که به عنوان مهریه برای زوجه تعیین می شود باید مالیت داشته باشد. یعنی دارای ارزش معاملاتی باشد. همانند سکه و یا اموال اعم از منقول و غیر منقول. اما اگر این شرط نباشد دیگر قابل مطالبه نیست. مانند مهریه 10 کیلوگرم بال مگس.

ج) معلوم و معین بودن: آن چیزی که به عنوان مهریه مد نظر قرار دارد باید مشخص باشد. به عنوان مثال یک باب منزل مسکونی صحیح نیست. و باید اوصاف آن معین باشد؛ به عنوان مثال به متراژ 170 متر و در فلان منطقه. در این صورت مهریه صحیح می باشد.

د) منفعت عقلایی: منظور همان مورد الف است. یعنی در بازار بین عوام مورد داد و ستد قرار گیرد.

شرایط مطالبه مهریه

برای آن که مهریه دریافت شود شرایطی وجود دارد این شرایط در بر گیرنده خصوصیات مهریه هم می باشد. یعنی باید خصوصیات مهریه که شامل وجود رابطه زوجیت، مالیت داشته باشد، معلوم و معین بودن و منفعت عقلایی وجود داشته باشد.

حال اگر شرایطی باشد دریافت مهریه را تحت تاثیر خود قرار می دهد. این شرایط به شرح ذیل می باشد:

الف) وجود شرایط صحت معامله: این شرایط در ماده 190 قانون مدنی مفصلا بیان شده است.

ب) نزدیکی زن و مرد: این نزدیکی به هر میزان که باشد باعث می شود زن مالک تمام مهریه شود. در غیر این صورت زن تنها مالک نیمی از مهریه می شود.

ج) داشتن مدت: اگر در سند ازدواج برای مطالبه مهریه مدتی تعیین شده باشد؛ به شرط صحت مدت تا زمانی که اجل فرا نرسیده باشد زوجه نمی تواند درخواست مطالبه مهریه را بدهد. به عنوان مثال شرط شود که زوجه پس از 1 سال از تاریخ عقد حق مطالبه مهریه را دارد. در این صورت تا قبل از آن نمی تواند مطالبه کند.

حق حبس زوجه در مطالبه مهریه

حق حبس به این معنا است که زوجه می تواند مادام که مهریه را دریافت نکرده از شوهر خویش تمکین نکند. منظور از تمکین اعم از تمکین عام و خاص می باشد. البته این حق حبس شرطی دارد.

شرط استفاده از حق حبس تنها تا قبل از نزدیکی و رابطه زناشویی می باشد. بنابراین زن بعد از نزدیکی نمی تواند از شوهر خود تمکین نکند و بدین بهانه از حق حبس خود استفاده کند.

دادگاه صالح جهت مطالبه مهریه مال منقول و غیر منقول

اگر مهریه مال منقول باشد حسب ماده 13 قانون آیین دادرسی مدنی: در دعاوی راجع به اموال منقول که از عقود و قراردادها ناشی شده باشد خواهان می‌تواند به دادگاهی رجوع کند که عقد یا قرارداد در حوزه آن واقع شده است یا تعهد می‌بایست در آن جا انجام شود.

اما اگر مال غیر منقول باشد در این مورد دادگاه صالح؛ دادگاه محل وقوع مال مورد نظر می باشد. به عنوان مثال اگر نکاح زوجین در تهران منعقد شود و هر دو آن ها ساکن تهران باشند؛ اگر مهریه مال غیرمنقولی باشد که در مشهد واقع است؛ دادگاه صاله دادگاه محل وقوع مال غیر منقول که همان دادگاه مشهد است می باشد.

دادگاه صالح در مطالبه سکه

اگر مهریه زوجه سکه باشد حسب ماده 13 قانون آیین دادرسی مدنی: در دعاوی بازرگانی و دعاوی راجع به اموال منقول که از عقود و قراردادها ناشی شده باشد خواهان می‌تواند به دادگاهی رجوع کند که عقد یا قرارداد در حوزه آن واقع شده است یا تعهد می‌بایست در آن جا انجام شود. طبق ماده فوق دادگاه محل اقامت خوانده، دادگاه محل نکاح و یا دادگاه محل تسلیم مهریه صالح به رسیدگی می باشد.

وفق ماده 12 قانون حمایت خانواده دادگاه محل اقامت زوجه نیز صالح به رسیدگی می باشد. بر حسب نظریه مشورتی شماره 7/93/139 مورخه 01-02-1393 اداره کل حقوقی قوه قضاییه: اجازه طرح دعوا و امور خانوادگی مربوط به زوجین را توسط زوجه در دادگاه محل سکونت خود داده است و به لحاظ این که استثنایی وارد بر اصل طرح دعوی در محل اقامت خوانده می باشد لذا تنها می بایست به قدر متقین اکتفا نمود. منظور آن است که در همین حد کافی می باشد و نمی توان آن را به مابقی موارد تسری داد. بنابراین با توجه به این که ورثه متوفی در حکم جانشین عام متوفی محسوب می شوند؛ ولی نمی توانند در محل اقامت خود طرح دعوا کنند.

شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر به عناوین ذیل مراجعه فرمایید:

قانون مهریه بیش از 110 سکه از ثبت تا اجرا

گرفتن مهریه بدون طلاق

مطالبه فوری مهریه

مهریه در نکاح موقت

مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت

علت امکان رجوع زوجه به اجرائیه ثبت برای وصل مهریه این است که سند ازدواج سندی رسمی می باشد. در این صورت زوجه می تواند با در دست داشتن سند ازدواج و مدارک شناسایی و مدارک لازم به دفترخانه محل وقوع عقد مراجعه کند.

در این مرحله تنها کاری که زوجه باید انجام دهد این است که اموال شوهر خود را معرفی کند. سردفتر با ارسال برگه اجرائیه به اداره ثبت این راه را برای زوجه هموار می کند.

مدارک مورد نیاز جهت مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت

1. در دست داشتن اصل سند ازدواج (سند ازدواج سند لازم الاجرا می باشد و سند رسمی است).
2. اسناد و مدارک هویتی همانند کارت ملی یا شناسنامه.
3. اسناد و مدارکی که نشان دهنده میزان اموال زوج می باشد.
4. اگر قرار است کسی به وکالت دیگری دست به چنین کاری زند باید وکالت نامه خود را به همراه داشته باشد.

سیر قانونگذاری در مورد دادگاه صالح در مطالبه مهریه

اختیار و یا اجبار به رجوع اداره ثبت در مطالبه مهریه را می توان به سه بخش تقسیم کرد. که در این مدت حسب سیاست گذاری های دولت بخشنامه ها و قانون های مختلفی تصویب شده است.

الف) قبل از بخشنامه رئیس قوه قضائیه در سال 98: تا قبل از سال 98 افراد مختار بودند که برای مطالبه مهریه به دادگاه رجوع کنند و یا به اداره ثبت بروند. که هر کدام از آن ها مزایا و معایب خود را داشتند.

ب) بعد از بخشنامه رئیس قوه قضائیه در سال 98: از هنگامی که این قانون تصویب شد زوجه ابتدا باید در اداره ثبت اقدام به وصول مهریه می کرد. حال اگر در مدت 45 روزه نتیجه ای دریافت نمی کرد می توانست به دادگاه رجوع کند.

ج) قانون توسعه برنامه هفتم: حسب این قانون همچون ماقبل بخشنامه سال 98 زوجه مختار است که ابتدا به دادگاه و یا اداره ثبت رجوع کند. و دیگر اجباری در کار نیست که ابتدای امر به اداره ثبت رجوع کند.

سخن پایانی

همان طور که مشاهده کردید زوجه این حق را دارد که مهریه خود را از زوج دریافت کند. و درخواست مهریه حتما لازمه طلاق نیست و افراد می توانند بدون آن که طلاق بگیرند خواهان مهریه باشند. زوجه برای این که مهریه خود را دریافت کند تنها سه راه بیشتر ندارد.

1. به صورت مسالمت آمیز از همسر خود مهریه را دریافت کند و رسیدی با مضمون دریافت مهریه به همسر خود دهد.
2. رجوع به دادگاه برای مطالبه مهریه.
3. رجوع به اداره ثبت با معرفی اموال زوج و دریافت مهریه.

اما روشی که الان افراد از آن بیشتر استفاده می کنند دادگاه است. علی القاعده مطالبه مهریه در دادگاه همانند دیگر مسائل حقوقی نیازمند رعایت تشریفات است و باید هزینه دادرسی داده شود. اما اگر زوجه معسر باشد حسب ماده 5 قانون حمایت خانواده می تواند هزینه را پرداخت نکند. اما در رویه دادگاه ها تنها با استشهادیه زن از پرداخت هزینه دادرسی معاف می شود.