تغییر جنسیت یکی از مسائلی است که در جامعه کنونی با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی، این مسئله هم رشد کرده است. تغییر جنسیت به لحاظ حقوقی هم دارای اثرات متفاوتی می باشد که در ادامه به آن می پردازیم. اما با توجه به این که در فقه هم این مسئله وجود دارد باز هم تغییر جنسیت دارای شباهتی است.
خیلی از افراد تصور می کنند که می توانند به راحتی اقدام به عمل تغییر جنسیت کنند. در حالی که اینگونه نیست. در ابتدای امر باید این نوع اختلال توسط پزشک داده شود. سپس باقی معاینات را انجام دهند و مشخص کنند این اختلال شما از چه نوعی می باشد. و بعد از این امورات باقی مسائل برای تغیر جنسی را انجام دهید. در کل باید مجوز قانونی برای این امر موجود باشد. با ما همراه باشید تا به دقت این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم.
چه کسانی می توانند تغییر جنسیت انجام دهند؟
همان طور که در جریان هستید کسانی که این عمل را انجام می دهند دارای اختلال جنسی می باشند که در عرف به آن ها دو جنسی یا ترنس می گویند. این عمل زمانی صورت می گرد که وجهی بر وجه دیگر غالب باشد. و باید فرد تمامی شرایط تغیر جنسی را داشته باشد، یعنی صرف علاقه به تغییر جنسیت امکان عمل را مهیا نمی کند. بعضی از اندیشمند به جای تغییر جنسیت از اصلاح جنسیت استفاده می کنند؛ چرا که معتقداند این افراد خلقت کاملی در جنسیت نداشته اند!
معمولا علل اصلی تغییر جنسیت به دو عامل جسمی و روانی برمی‌گردد. عوامل ایجاد تغیر جنسی به چند بخش تقسیم می شود:
الف) خنثی بدنی:
همان طور که واضح و مشخص است در این مورد فرد علامت های جنسی مذکر و مونث هر دو در فرد دیده می شود. حال همین علائم ممکن است یکی بر دیگری غالب باشد و یا ممکن است غالب نباشد؛ که به حالت دوم متخصصین خنثی مشکل می گویند. در این مورد فرد دارای اختلال به راحتی می تواند با اثبات اختلال دست به عمل جراحی زند و جنسیت خود را تغییر دهد. پر واضح است که در این حالت فرد می تواند اقدام کند چرا که تمامی ادله مثل روز روشن است. به قولی می توان گفت خنثی بدنی اظهر من الشمس است! و در این زمینه مخالفی وجود ندارد.
ب) خنثی روانی:
در این نوع اختلال فرد دارای یک نوع جنسیت می باشد و به لحاظ جسمی مذکر یا مونث است. اما تمایلات جنسی مخالف را دارد. مثلا اگر مذکر است تمایلات یک فرد مونث را دارد. یا اگر مونث است تمایلات فرد مذکر دارد. یعنی علائم جسمی با گرایشات جنسی آن ها همخوانی ندارد. می توان گفت این نوع اختلال بدترین نوع اختلال می باشد.
طبق نظریاتی که در این زمینه موجود است می توان گفت موافقان و مخالفانی به چشم می خورند. دلایل مخالفان این است که این اگر بخواهیم برای ایبن نوع اختلال مجوز بدهیم این امر باعث رواج همجنسگرایی می شود. و باعث از بین رفتن نظم عمومی در جامعه خواهد شد. همچنین در این صورت باعث ایجاد ضرر و زیان می شود و دارای حرمت است. که این نظر قابل پذیرش نیست چرا که در همجنسگرایی جنسیت معین و با عمل جراحی تغییر نمی کند. اما در این اختلال حتی ممکن است جنسیت طرف دقیقا مشخص نباشد. حرمت از بین بردن اعضای بدن زمانی است که بی دلیل این اتفاق افتد که در این صورت فرد دارای اختلال است که باید درمان شود.
بنابراین اگر به نظر عقلا مراجعه کنیم درمی‌یابیم که این امر عقلانی است و باید درمان شود همان طور که ائمه اطهار می فرمایند: هر مرضی قابل درمان است جز مرگ که درمانی ندارد.
ج) افراد عادی:
افرادی عای اکثریت جامعه را دربرمی‌گیرند. بعضی از نظریه پردازان بر این باوراند که انسان آزاد است و می تواند هر کاری انجام دهد که این امر عقلایی نیست چرا که آزادی بی حد و مرز سبب فساد می شود که در این مقال نگنجد. این افراد نمی توانند عمل تغییر جنسیت را انجام دهند. دلایل مختلفی وجود دارد: اولا این مسئله سالبه به انتفاء موضوع است. چرا که برای بهبودی باید مشکلی موجود باشد که فرد برای درمان مراجعه کند. وقتی مشکلی نیست درمانی هم نخواهد بود. دوم آن که در اسلام قاعده است به نام لاضرر که که این مسئله در حقوق ریشه بسیاری از مواد قانونی و موضوعات حقوقی است. بنابراین فرد سالم نمی تواند به خود ضرر رساند. دلیل سوم آن که این عمل برای پزشک هم مسئولیت دارد چرا که او اشتباه تشخصیص داده و مسئولیت دارد.
شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر به عناوین ذیل مراجعه فرمایید:
نحوه شکایت در پرونده های تجاوز جنسی
نظرات موافق و مخالف تغییر جنسیت
طبق نظر حقوقدانان و فقها و اندیشمندان این زمینه می توان سه نظریه را مطرح کرد.:
الف) مشروعیت مطلق:
همان طور که از عنوان پیداست طرفداران این نظریه معتقداند که افراد هر دخل و تصرفی که خواند می توانند در بدن خود انجام دهند که برای ادعای خود چند دلیل می آورند. اولین دلیل اصل اباحه است. این اصل قائل به این است که انسان می تواند هر دخل و تصرفی که بخواهد انجام دهد. به عبارتی این اصل قائل به جواز می باشد. اصل بر جواز امورات است مگر آن که شارع آن را ممنوع کند. درست است که شارع منعی نکرده ولی باید اعمال انسان عقلایی باشد که در این فرض نیست. دلیل دوم قاعده الناس مسلطون علی اموالهم می باشد. این قاعده می گوید افراد بر اموال خود سلطه دارند. اما این تصرفات بدنی باید متعارف و عقلایی باشد. در کل این نظر قابل پذیرش نیست؛ چرا که امری عقلایی نیست و متعارف جامعه پذیرای آن نیستند.
ب) ممنوعیت مطلق:
اولین دلیلی که این افراد ارائه می دهند این است که معتقداند برای تغییر جنسیت باید عضوی را برداشت که این عمل مشروعیت ندارد. در پاسخ باید گفت زمانی این عمل برداشت عضو حرام است که ضرورتی نباشد که در این حالت ما با ضرورت روبه‌رو هستیم. دومین علت این است که خداوند انسان را مذکر و مونث آفریده و نمی توان در آن دخالتی کرد. سومین دلیل این است که این امر بر خلاف مصالحه عمومی جامعه است. در پاسخ به دلایل دوم و سوم باید گفت که این عمل تغییر جنسیت را همه افراد انجام نمی دهند بلکه باید این اختلال جنسی اثبات شود و بعد اقدام به عمل کرد.
ج) مشروعیت مشروط:
حسب قانون مدنی باید هر عملی که انجام می دهیم دارای مشروعیت باشد. بنابراین عمل تغییر جنسیت به لحاظ شرعی و قانونی باید دارای ممنوعیت نیست. توضیح بیشتر آن که این عمل زمانی نامشروع است که بی دلیل و بی پایه و اساس باشد. و همان طور که در مطالب فوق بیان شد عقلایی نباشد. اما اگر فرد دارای این نوع اختلال باشد و پزشک تایید کند می تواند با طی کردن مراحل قانونی خود را برای این امر آماده سازد.
مستندات قانونی و حقوقی
این سوال ممکن است برای شما پیش آید که تغییر جنسیت دارای مجوز قانونی است؟ بله این عمل کاملا قانونی است البته به شرطی که تمامی شروط موجود باشد. حسب بند18 ماده 4 قانون حمایت خانواده رسیدگی به دعوای تغییر جنسیت در صلاحیت دادگاه خانواده می باشد. این دعوا مورد پذیرش که می توان در این دادگاه مطرح کرد.
همچنین ماده 958 قانون مدنی بیان می کند: هر انسان متمتع از حقوق مدنی خواهد بود لیکن هیچ‌کس نمیتواند حقوق خود را اعمال و اجرا کند مگر اینکه برای این امر اهلیت قانونی داشته باشد. ماده 959 قانونی مدنی بیان می کند: هیچ کس نمیتواند به طور کلی حق تمتع و یا حق اجراء تمام یا قسمتی از حقوق مدنی را از خود سلب کند.
ارث در افراد دو جنسی
ماده 939 قانون مدنی بیان می کند: اگر علائم رجولیت غالب باشد سهم‌الارث یک پسر از طبقه خود و اگر علائم اناثیت غلبه داشته باشد سهم‌الارث یک دختر از طبقه خود را می‌برد و اگر هیچ یک از علائم غالب نباشد نصف مجموع سهم‌الارث یک پسر و یک دختر از طبقه خود را خواهد برد.
همان طور که مشاهده می کنید حتی می توان از این ماده به عنوان مستندات تغیر جنسی استفاده کرد. چرا که قانونگذار این افراد را ابتدا به ساکن به رسمیت شناخته که بعد از آن به سهم الارث آنان پرداخته است.
اثر تغیر جنسی در ازدواج
تغییر جنسیت در ازدواج را می توان در دو مورد بررسی کرد:
الف) قبل از نزدیکی: می توان گفت تغیر جنسی قبل از نزدیکی مصداق انحلال عقد است. همان طور که در مقالات گذشته بیان شد انحلال نکاح با طلاق متفاوت است. در انحلال به زن مهریه تعلق نمی گیرد مگر در عنن که نصف مهریه تعلق می گیرد. حال که تغییر جنسیت اتفاق می افتد دیگر رابطه زوجیتی هم وجود ندارد بنابراین قوام زندگی از بین می رود و ما با انحلال عقد روبه‌رو هستیم.
ب) بعد از نزدیکی: اگر بعد از نزدیکی تغییر جنسیت رخ دهد ازدواج نسبت به ماقبل تغیر جنسی صحیح است و تمامی اثرات نکاح بر آن بار می شود. یعنی زوجه می تواند مهریه خود را تمام و کمال از زوج دریافت کند. دکتر کاتوزیان در این زمینه می فرمایند: در این حالت نیز ازدواج باطل و رایطه ی زوجیت ادامه پیدا نمی کند. چون قبل از تغییر جنسیت، ازدواج دارای اعتبار قانونی و شرعی می باشد زوجین در قبال هم دارای مسئولیت حقوقی و شرعی هستند.
نحوه دریافت مجوز قانونی برای تغییر جنسیت
همان طور که در عنوان مستندات بیان شد این امر دارای وجه قانونی می باشد. البته صرف مجوز قانونگذار و شارع کافی نمی باشد بلکه باید دیگر شرایط نیز وجود داشته باشد. این شرایط شامل:
- رجوع به روانشناس: در این حالت کسی که خواهان تغییر جنسیت است باید به روانشناس مراجعه کند. این فرد باید چندین جلسه به روانشناس مراجعه کند. تا با تمامی مشکلات تغیر جنسی آشنا شود. چرا که در این مرحله افراد ممکن است تاب و توان فشارهای روانی را نداشته باشند.
- تایید پزشک: این فرد باید تحت مراقبت باشد و پزشک او را مورد بررسی قرار دهد و تایید کند که این فرد دارای اختلال دو جنسیتی می باشد.
- حکم دادگاه: انتها باید دادگاه این عمل را تایید کند تا فرد بتواند برای دریافت شناسنامه اقدامات لازم را انجام دهد.
سخن پایانی
همان طور که مشاهده کردید عمل تغییر جنسیت دارای شرایطی است. علاوه بر آن هنوز جزء مسائل چالشی می باشد. این اتفاق دارای مخالفین و موافقینی است که هر کدام برای خود دلایلی دارند. مهم ترین دلیل مخالف از بین رفتن نظم عمومی در جامعه است. پاسخ این است که این عمل تنها برای افراد دارای اختلال جنسیتی است و افرادی که مشکل ندارند نمی توانند این کار را انجام دهند. برای همین است که افراد باید شرایط قانونی را داشته باشند.
همین شرایط باعث می شود که نظم عمومی از بین نرود. همچنین مستندات شرعی و قانونی دلیل بر درست بودن این اتفاق است. در این حالت می توان برای تغییر جنسیت اقدام کرد و به راحتی شناسنامه دریافت کرد.
دیدگاه کاربران
تا کنون دیدگاهی ثبت نشده است.
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را ثبت میکند!