یکی از روش های حل و فصل مشکلات، حل از طریق صلح و سازش است. که نوعی به روز بودن قانونگذار را نشان می دهد و ساختار قانونی آن به شکل دادگاه صلح می باشد. ساختاری که در دادگاه صلح وجود دارد شامل اشخاص حقیقی و حقوقی حقوق خصوصی می باشد. این دادگاه زیر نظر قوه قضائیه می باشد. پس نهادی مستقل نیست و تابع قوه قضائیه می باشد. صلاحیت این دادگاه بر اسا قانون جدید تغییر کرد.
این دادگاه دارای صلاحیت هایی است که حسب ماده 12 قانون شورای حل اختلاف به آن اشاره شده و حصری می باشد. مثل: دعاوی تا 1 میلیارد ریال، حصر ورثه، تامین دلیل. بعضی از دعاوی نیز مطلقا در صلاحیت دادگاه نیست: اصل نکاح و بطلان نکاح و اصل طلاق و ورشکستگی.
ما قصد داریم در این مقاله به داگاه صلح و شورای حل اختلاف به صورت اجمالی و کلی بپردازیم و صلاحیت های دادگاه صلح را برای شما مشخص کنیم و با ساختار آن آشنا شوید. با ما همراه باشید تا بیشتر با این نهاد آشنا شوید.
دادگاه صلح چیست؟
صلح و سازش یکی از روش های قدیمی حل و فصل مشکلات است که در گذشته از آن به ریش سفیدی یا کدخدامنشانه یاد می کردند. این روش باعث جلوگیری از اطاله دادرسی می شود. حسب قانون جدید شورای حل اختلاف، هدف از تشکیل چنین دادگاهی ایجاد صلح و سازش بین طرفین دعوا اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی حقوق خصوصی می باشد.
بنا بر، آیین نامه اجرایی شورای حل اختلاف: دادگاه صلح شعبه ای از دادگاه های دادگستری می باشد. پس همان طور که مشاهده کردید دادگاه صلح یکی از انواع دادگاه های موجود در ایران است که صلاحیت دادگاه صلح در ماده 12 قانون شورای حل اختلاف بیان شده است.
ساختار و تشکیلات دادگاه
طبق آنچه بیان شد هدف این دادگاه حل و فصل بین اشخاص حقیقی و یا اشخاص حقوقی حقوق خصوصی است. دادگاه های صلح زیر نظر رئیس قوه قضائیه است که رئیس مرکز را رئیس قوه قضائیه مشخص می کند.
شعب این دادگاه ها در شهر ها وجود دارد و حسب لزوم در مرکز دهستان ها و روستا ها می تواند ایجاد شود.
افرادی که قرار است در این دادگاه مشغول شوند؛ باید دارای شراطی باشند. شرایط ماده 7 قانون شورای حل اختلاف را بررسی می کنیم. مانند: متدین به دین اسلام و مذهب رسمی کشور، التزام عملی به قانون اساسی، داشتن حداقل 30 سال سن، متاهل بودن، داشتن مدرک کارشناسی و غیره.
صلاحیت دادگاه های صلح
ماده ۱۲ صلاحیت‌های دادگاه صلح به شرح زیر است:
- دعاوی مالی تا نصاب یک میلیارد (۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال
- دعاوی حقوقی تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق
- دعاوی راجع به جهیزیه، مهریه و نفقه تا نصاب مقرر در بند (۱) این ماده درصورتی‌که مشمول ماده (۲۹) قانون حمایت خانواده نباشد
- دعاوی و درخواست‌های مربوط به تخلیه عین مستأجره و تعدیل اجاره‌بها به‌جز دعاوی مربوط به سرقفلی و حق کسب یا پیشه یا تجارت
- اعسار از پرداخت محکوم‌به درصورتی‌که دادگاه صلح نسبت به اصل دعوی رسیدگی کرده باشد.
- حصر ورثه، تحریر ترکه، مهر و موم و رفع آن
- تأمین دلیل
- تقاضای سازش موضوع ماده (١٨۶) قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب
- جنبه عمومی و خصوصی کلیه جرائم غیر عمدی ناشی از کار یا تصادفات رانندگی
- جرائم عمدی تعزیری مستوجب مجازات درجه هفت و هشت
- دعاوی اصلاح شناسنامه، استرداد شناسنامه، اصلاح مشخصات مدرک تحصیلی (به‌استثنای مواردی که در صلاحیت دیوان عدالت اداری است)، الزام به اخذ پایان کار، اثبات رشد، الزام به صدور شناسنامه، تصحیح و تغییر نام
حسب ماده 11 قانون فوق بعضی از دعاوی حتی با توافق طرفین قابل طرح در دادگاه صلح نیست.
- اختلافات مربوط به اصل نکاح، اصل طلاق، بطلان نکاح، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن، رجوع، نسب، ولایت قهری و قیمومت
- دعاوی اصل وقفیت و وصیت و تولیت
- حجر و ورشکستگی
- دعوای مربوط به وجوه و اموال عمومی و دولتی و انفال
- اموراتی که به موجب قوانین دیگری در صلاحیت مراجع اختصاصی یا مراجع قانونی غیر دادگستری می‌باشد
ریاست دادگاه صلح با چه کسی است؟
بر اساس ماده ۲۰ آئین نامه قانون شورا های حل اختلاف ریاست و نظارت دادگاه صلح در استان با رئیس کل دادگستری استان و در حوزه قضایی شهرستان و بخش با رئیس حوزه قضایی است.
تمامی دعاوی، جرایم و امور در صلاحیت دادگاه صلح که تا زمان تشکیل دادگاه های صلح، در سایر دادگاه ها به ثبت رسیده اند. در حال حاضر نیز همچنان در همان مرجع رسیدگی و تصمیم گیری خواهد شد. دادسرا پرونده های موضوع این ماده را از زمان تشکیل این دادگاه به دادگاه صلح ارسال خواهد کرد.
روسای کل دادگستری استان، در عمل به اجرای ماده (۵۶۶) قانون آیین دادرسی کیفری می توانند. به جهت رسیدگی به موضوعات خاص، شعب یا مجتمع تخصصی دادگاه صلح را تشکیل داده و اعضای شورا یا شعبه شورا در معیت آن مستقر شوند.
شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر به عناوین ذیل مراجعه فرمایید:
صلح اموال با سند عادی(سوال۱۰۵۲)
نحوه رسیدگی به تخلفات اعضا
افرادی که در این دادگاه مشغول به کار هستند. همانند باقی افراد مستخدم دولت، اگر فعلی را انجام دهند که تخلف باشد مورد رسیدگی قرار می گیرد. اگر افراد شاغل در این مجموعه که رابطه استخدامی ندارند مراتب دیگری را جهت بررسی طی می کنند. اگر کسانی که تخلف کرده اند دارای رابطه استخدامی باشند حسب قانون رسیدگی به تخلفات اداری برخورد می شود.
هیئت بدوی رسیدگی کننده شامل رئیس شورای حل اختلاف استان و یکی از قضات و یکی از اعضای شورای حل اختلاف به پیشنهاد رئیس کل دادگستری استان برگزار می شود.
ماده 30 قانون شورای حل اختلاف به تخلفات مستخدمین اشاره می کند.
سخن پایانی
قانون شورای حل اختلاف در سال 1403 مورد بازبینی قانونگذار قرار گرفت و بر اساس این بازبینی حیطه اختیارات این نهاد تغییر پیدا کرد و علاوه بر این موضوعی مضافا بر شورای حل اختلاف نهادی به نام دادگاه صلح ایجاد شد. اساسی ترین تغییر در صلاحیت دادگاه صلح و شورای حل اختلاف به وجود آمد. علت این که دادگاه صلح به وجود آمد این بود که از اطاله دادرسی جلوگیری شود و به قولی امورات به سرعت پیش رود و وقت مردم گرفته نشود.
مهم ترین وظیفه دادگاه صلح موارد مذکور در ماده 12 این قانون می باشد که معین کننده حیطه وظایف می باشد.
دیدگاه کاربران
تا کنون دیدگاهی ثبت نشده است.
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را ثبت میکند!