قانون مطبوعات

‌ماده 8- (اصلاحی 1379/01/30)- انتشار نشریه توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی با سرمایه ایرانی و اخذ پروانه از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آزاد است. استفاده ‌نشریات از کمک خارجی مستقیم یا غیرمستقیم ممنوع و جرم محسوب می‌ شود. تبصره 1 (اصلاحی 1379/01/30)- مطبوعاتی که از طرف سازمانهای آزادیبخش اسلامی کشورهای دیگر منتشر می‌ شود می‌ […]

ماده 9- (اصلاحی 1379/01/30)- الف – شخص حقیقی متقاضی امتیاز باید دارای شرایط زیر باشد: 1- تابعیت ایران. 2- دارا بودن حداقل 25 سال سن. 3- عدم حجر و ورشکستگی به تقلب و تقصیر. 4- عدم اشتهار به فساد اخلاق و سابقه محکومیت کیفری براساس موازین اسلامی که موجب محرومیت از حقوق اجتماعی باشد. 5- داشتن […]

ماده 10- (اصلاحی 1379/01/30)- اعضای هیأت نظارت بر مطبوعات که از افراد مسلمان و صاحب صلاحیت علمی و اخلاقی لازم و مومن به انقلاب اسلامی می‌ باشند‌ عبارتند از: الف – یکی از قضات به انتخاب رئیس قوه قضائیه. ب – وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یا نماینده تام‌الاختیار وی. ج – یکی از نمایندگان مجلس […]

ماده 11- رسیدگی به درخواست صدور پروانه و تشخیص صلاحیت متقاضی و مدیرمسئول بعهده هیأت نظارت بر مطبوعات است. ‌تبصره (الحاقی 1379/01/30)- در صورتی که صاحب پروانه یکی از شرایط مقرر در ماده (9) این قانون را فاقد شود، به تشخیص هیأت نظارت مقرر در ماده (10) و با رعایت ‌تبصره‌های آن پروانه نشریه لغو می‌ […]

ماده 12- (اصلاحی 1379/01/30)- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف است تخلف نشریات را رأساً یا به تقاضای حداقل دو نفر از اعضای هیأت نظارت ظرف مدت یک ماه‌ مورد بررسی قرار داده و در صورت لزوم به طور مستقیم و یا از طریق هیأت نظارت، مراتب را جهت پیگرد قانونی به دادگاه صالح تقدیم نماید. […]

ماده 13- هیأت نظارت مکلف است ظرف مدت سه ماه از تاریخ دریافت تقاضا جهت امتیاز یک نشریه درباره صلاحیت متقاضی و مدیرمسئول‌ با رعایت شرایط مقرر در این قانون رسیدگیهای لازم را انجام داده و مراتب رد یا قبول تقاضا را با ذکر دلائل و شواهد جهت اجراء به وزیر ارشاد گزارش‌ نماید، و وزارت […]

ماده 14- در صورتیکه مدیرمسئول شرایط مندرج در ماده 9 را فاقد گردد، یا فوت شود و یا استعفاء دهد، صاحب امتیاز موظف است حداکثر ظرف 3 ماه شخص دیگری را که واجد شرایط باشد به وزارت ارشاد اسلامی معرفی کند، در غیر اینصورت از انتشار نشریه او جلوگیری میشود، تا زمانی ‌که صلاحیت مدیر به […]

ماده 15- اعلام نظر هیأت نظارت مبنی بر تأیید یا عدم تأیید مدیرمسئول جدید، حداکثر سه ماه از تاریخ معرفی توسط وزارت ارشاد اسلامی‌ خواهد بود.

ماده 16- صاحب امتیاز موظف است ظرف شش ماه پس از صدور پروانه، نشریه مربوطه را منتشر کند و در غیر اینصورت با یک بار اخطار کتبی ‌و دادن فرصت پانزده روز دیگر در صورت عدم عذر موجه اعتبار پروانه از بین میرود، عدم انتشار منظم نشریه در یکسال نیز اگر بدون عذر موجه (‌به ‌تشخیص […]

ماده 17- پروانه‌ هائیکه بر طبق مقررات سابق برای نشریات کنونی صادر شده است به اعتبار خود باقی است، مشروط بر اینکه ظرف سه ماه از‌ تاریخ اجراء این قانون، صاحب امتیاز برای تطبیق وضع خود، با این قانون اقدام نماید.

ماده 18- در هر شماره باید نام صاحب امتیاز، مدیرمسئول، نشانی اداره و چاپخانه ای که نشریه در آن بچاپ میرسد و نیز زمینه فعالیت و ترتیب‌ انتشار نوع نشریه (‌دینی، علمی، سیاسی، اقتصادی، ادبی، هنری و غیره) در صفحه معین و محل ثابت اعلان شود، چاپخانه‌ ها نیز مکلف به رعایت مفاد ‌این ماده میباشند. […]

ماده 19- نشریات در چاپ آگهیهای تجارتی که مشتمل بر تعریف و تمجید کالا یا خدماتی که از طرف یکی از مراکز تحقیقاتی کشور که بر حسب‌ قوانین رسمیت داشته باشند، تأیید گردد با رعایت ماده 12 آیین‌نامه تأسیس و نظارت بر نحوه کار و فعالیت کانونهای آگهی تبلیغاتی و بندهای مربوطه ‌مجاز میباشند. تبصره – […]

ماده 20- هر روزنامه یا مجله باید دفاتر محاسباتی پلمب شده بر طبق قانون تهیه و کلیه مخارج و درآمد خود را در آن ثبت کند و بیلان سالانه درآمد ‌و مخارج را به وزارت ارشاد اسلامی بفرستد، وزارت ارشاد اسلامی هر وقت لازم بداند، دفاتر مالی موسسات را بازرسی مینماید. تبصره – کلیه مطبوعات مکلفند […]

ماده 21- (اصلاحی 1379/01/30)- ‌مدیران مسئول نشریات موظفند از هر شماره نشریه، دو نسخه به هر یک از مراجع زیر به طور مرتب و رایگان ارسال نمایند: ‌الف – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ب – مجلس شورای اسلامی. ج – دادگستری مرکز استان محل نشر.

ماده 22- (اصلاحی 1369/09/04)- ورود مطبوعات به کشور و نیز خروج آن بر اساس موازین شرعی و قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی است.

ماده 6- (اصلاحی 1379/01/30)- نشریات جز در موارد اخلال به مبانی و احکام اسلام و حقوق عمومی و خصوصی که در این فصل مشخص می‌شوند آزادند. 1 – نشر مطالب الحادی و مخالف موازین اسلامی و ترویج مطالبی که به اساس جمهوری اسلامی لطمه وارد کند. 2 – اشاعه فحشاء و منکرات و انتشار عکسها و […]

ماده 7- (اصلاحی 1379/01/30)- موارد ذیل ممنوع و جرم محسوب می‌شود: الف – چاپ و انتشار نشریه ‌ای که پروانه برای آن صادر نشده و یا پروانه آن لغو گردیده است و یا به دستور دادگاه به طور موقت یا دائم تعطیل ‌گردیده است. ب – انتشار نشریه بگونه ‌ای که اکثر مطالب آن مغایر باشد […]

ماده 2- رسالتی که مطبوعات در نظام جمهوری اسلامی بر عهده دارد، عبارتست از: الف – روشن ساختن افکار عمومی و بالا بردن سطح معلومات و دانش مردم در یک یا چند زمینه مورد اشاره در ماده 1. ب – پیشبرد اهدافی که در قانون اساسی جمهوری اسلامی بیان شده است. ج – تلاش برای نفی […]

ماده 3- مطبوعات حق دارند نظرات، انتقادات سازنده، پیشنهادها، توضیحات مردم و مسئولین را با رعایت موازین اسلامی و مصالح جامعه درج و‌ به اطلاع عموم برسانند. ‌ تبصره – انتقاد سازنده مشروط به دارا بودن منطق و استدلال و پرهیز از توهین، تحقیر و تخریب میباشد.

ماده 4- هیچ مقام دولتی و غیردولتی حق ندارد برای چاپ مطلب یا مقاله ‌ای در صدد اعمال فشار بر مطبوعات بر آید و یا به سانسور و کنترل ‌نشریات مبادرت کند.

ماده 5- کسب و انتشار اخبار داخلی و خارجی که به منظور افزایش آگاهی عمومی و حفظ مصالح جامعه باشد با رعایت این قانون حق قانونی ‌مطبوعات است. تبصره 1 – متخلف از مواد (4) و (5) به شرط داشتن شاکی به حکم دادگاه به انفصال خدمت از شش ماه تا دو سال و در صورت […]

ماده 23- هرگاه در مطبوعات مطالبی مشتمل بر توهین یا افترا، یا خلاف واقع و یا انتقاد نسبت به شخص (‌اعم از حقیقی یا حقوقی) مشاهده شود، ‌ذینفع حق دارد پاسخ آن را ظرف یکماه کتباً برای همان نشریه بفرستد. و نشریه مزبور موظف است اینگونه توضیحات و پاسخها را در یکی از دو‌ شماره ‌ای […]

ماده 25- هر کس به وسیله مطبوعات، مردم را صریحاً به ارتکاب جرم یا جنایتی بر ضد امنیت داخلی یا سیاست خارجی کشور که در قانون ‌مجازات عمومی پیش‌بینی شده است، تحریص و تشویق نماید در صورتی که اثری بر آن مترتب شود، به مجازات معاونت همان جرم محکوم و در ‌صورتی که اثری بر آن […]

ماده 26- هر کس به وسیله مطبوعات به دین مبین اسلام و مقدسات آن اهانت کند، در صورتیکه به ارتداد منجر شود حکم ارتداد در حق وی ‌صادر و اجراء و اگر به ارتداد نیانجامد طبق نظر حاکم شرع بر اساس قانون تعزیرات با وی رفتار خواهد شد.

‌ماده 27- (اصلاحی 1379/01/30)- هرگاه در نشریه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی ایران و یا مراجع مسلم تقلید اهانت شود، پروانه آن نشریه لغو و مدیر‌مسئول و نویسنده مطلب به محاکم صالحه معرفی و مجازات خواهند شد. تبصره – رسیدگی به جرائم موضوع مواد 24، 25، 26 و 27 تابع شکایت مدعی خصوصی نیست. ‌

ماده 28- انتشار عکسها و تصاویر و مطالب خلاف عفت عمومی ممنوع و موجب تعزیر شرعی است و اصرار بر آن موجب تشدید تعزیر و لغو‌ پروانه خواهد بود.

ماده 29- انتشار مذاکرات غیرعلنی مجلس شورای اسلامی و مذاکرات غیرعلنی محاکم دادگستری یا تحقیقات مراجع اطلاعاتی و قضائی که طبق ‌قانون، افشاء آن مجاز نیست ممنوع است و در صورت تخلف طبق نظر حاکم شرع و قانون تعزیرات با وی رفتار خواهد شد.

ماده 30- انتشار هر نوع مطلب مشتمل بر تهمت یا افتراء یا فحش و الفاظ رکیک یا نسبتهای توهین‌ آمیز و نظایر آن نسبت به اشخاص ممنوع است، ‌مدیرمسئول جهت مجازات به محاکم قضایی معرفی میگردد، و تعقیب جرائم مزبور موکول به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت استرداد ‌شکایت تعقیب در هر مرحله ‌ای […]

ماده 31- انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد ممنوع است و مدیرمسئول به محاکم ‌قضائی معرفی و با وی طبق قانون تعزیرات رفتار خواهد شد. ‌تبصره (اصلاحی 1379/01/30)- در مواد 30، 31 تا زمانی که پرونده در مرحله تحقیق و رسیدگی است، نشریه مورد […]

ماده 32- هر کس در نشریه ‌ای خود را بر خلاف واقع صاحب پروانه انتشار یا مدیرمسئول معرفی کند، یا بدون داشتن پروانه به انتشار نشریه ‌مبادرت نماید، طبق نظر حاکم شرع با وی رفتار خواهد شد. مقررات این ماده شامل دارندگان پروانه و مدیران مسئولی که سمتهای مزبور را طبق قانون از دست داده‌ اند […]

ماده 33- ‌الف – هرگاه در انتشار نشریه، نام یا علامت نشریه دیگری ولو با تغییرات جزئی تقلید شود به طوری که برای خوانندگان امکان اشتباه باشد، از انتشار آن جلوگیری و مرتکب به حبس تعزیری شصت و یک روز تا سه ماه و جزای نقدی از 20/000/000 تا 60/000/000 ریال محکوم می‌ شود. تعقیب جرم […]

ماده 34- (اصلاحی 1379/01/30)- رسیدگی به جرائم مطبوعاتی با توجه به قوانین مربوط به صلاحیت ذاتی می‌تواند در محاکم عمومی یا انقلاب یا سایر مراجع قضائی باشد.‌ در هر صورت علنی بودن و حضور هیأت منصفه الزامی است. تبصره (الحاقی 1379/01/30)- به جرائم مطبوعاتی در محاکم صالح مراکز استانها رسیدگی می‌ شود.

ماده 35- تخلف از مقررات این قانون جرم است و چنانچه در قانون مجازات اسلامی و این قانون برای آن مجازات تعیین نشده باشد متخلف به یکی از‌ مجازاتهای ذیل محکوم می‌ شود: ‌الف – جزای نقدی از 20/000/000 تا 60/000/000 ریال. ب – تعطیل نشریه حداکثر تا شش ماه در مورد روزنامه ها و حداکثر […]

ماده 45- (الحاقی 1379/01/30)- نظارت دقیق بر عملکرد جرائد و انجام رسالت مطبوعاتی آنان بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. این امر مانع از انجام وظیفه‌ مستقیم هیأت نظارت نخواهد بود.

‌ماده 46- (الحاقی 1379/01/30)- صاحب امتیاز و مدیرمسئول موظفند کلیه کارکنان نشریه را بیمه نمایند تا در صورتی که به حکم دادگاه یا رأی هیأت نظارت یا به هر دلیل‌ دیگر نشریه تعطیل گردید، تا زمان اشتغال مجدد طبق مقررات قانون کار حقوق قانونی آنان پرداخت شود.

ماده 47- (اصلاحی 1379/01/30)- آیین‌نامه اجرائی این قانون ظرف حداکثر شش ماه توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه و بتصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

ماده 48- (اصلاحی 1379/01/30)- این قانون از جمله در مورد نحوه تشکیل هیأت نظارت و هیأت منصفه از تاریخ تصویب لازم‌الاجراء است و نیز از تاریخ تصویب، کلیه قوانین‌ مغایر با آن از جمله لایحه قانونی مطبوعات مصوب 1358/5/25 شورای انقلاب لغو می‌ گردد. قانون فوق مشتمل بر سی و شش ماده و بیست و سه […]

ماده 36- (الحاقی 1379/01/30)- انتخاب هیأت منصفه به طریق ذیل خواهد بود: ‌هر دو سال یک بار در مهرماه جهت تعیین اعضاء هیأت منصفه در تهران به دعوت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و با حضور وی و رئیس کل دادگستری‌ استان، رئیس شورای شهر، رئیس سازمان تبلیغات و نماینده شورای سیاست گذاری ائمه جمعه سراسر […]

ماده 37- (الحاقی 1379/01/30)- اعضاء هیأت منصفه باید دارای شرایط زیر باشند: 1 – داشتن حداقل سی سال سن و تأهل. 2 – نداشتن سابقه محکومیت موثر کیفری. 3 – اشتهار به امانت، صداقت و حسن شهرت. 4 – صلاحیت علمی و آشنائی با مسائل فرهنگی و مطبوعاتی.

ماده 38- (الحاقی 1379/01/30)- پس از انتخاب اعضاء هیأت منصفه، موضوع ماده (36) این قانون، مراتب توسط رئیس کل دادگستری استان به اعضاء ابلاغ می‌ گردد. دادگاه‌ رسیدگی کننده به جرائم مطبوعاتی، حداقل یک هفته قبل از زمان رسیدگی از تمامی اعضاء هیأت منصفه دعوت می‌ کند تا در جلسه محاکمه حضور‌ یابند. دادگاه با حضور […]

ماده 39- (الحاقی 1379/01/30)- هریک از اعضای هیأت منصفه چنانچه بدون عذر موجه در دو جلسه متوالی یا پنج جلسه متناوب دادگاه حاضر نشود یا از شرکت در اتخاذ ‌تصمیم خودداری کند با حکم دادگاه رسیدگی کننده به دو سال محرومیت از عضویت در هیأت منصفه محکوم می‌ شود. رأی دادگاه قطعی است. تبصره (الحاقی 1379/01/30)- […]

ماده 40- (الحاقی 1379/01/30)- اعضای هیأت منصفه در ابتدای اولین جلسه حضور خود در دادگاه، به خداوند متعال و در برابر قرآن کریم سوگند یاد می‌ کنند بدون در نظر‌ گرفتن گرایش‌ های شخصی یا گروهی و با رعایت صداقت، تقوی و امانت‌داری، در راه احقاق حق و ابطال باطل انجام وظیفه نمایند.

ماده 41- (الحاقی 1379/01/30)- موارد رد اعضای هیأت منصفه همان است که طبق قانون در مورد رد قضات پیش‌بینی شده است.

ماده 42- (الحاقی 1379/01/30)- هرگاه در حین محاکمه، اعضای هیأت منصفه سئوالاتی داشته باشند، مراتب را کتباً جهت طرح، تسلیم رئیس دادگاه می‌ نمایند.

ماده 43- (الحاقی 1379/01/30)- پس از اعلام ختم رسیدگی بلافاصله اعضاء هیأت منصفه به شور پرداخته و نظر کتبی خود را در دو مورد زیر به دادگاه اعلام می‌ دارند: الف – متهم بزهکار است یا خیر؟ ب – در صورت بزهکاری آیا مستحق تخفیف است یا خیر؟ تبصره 1 (الحاقی 1379/01/30)- پس از اعلام نظر […]

ماده 44- (الحاقی 1379/01/30)- هرگاه حکم دادگاه مبنی بر برائت یا محکومیتی باشد که مستلزم سلب حقوق اجتماعی نباشد، از نشریه در صورتی که قبلاً توقیف شده باشد ‌بی‌ درنگ رفع توقیف خواهد شد و انتشار مجدد آن بلامانع می‌ باشد.