منازعه در حالت مستی عنوان مجرمانه ایست که امروزه شاهد آن هستیم. متاسفانه در جامعه شاهد آن هستیم که جرایم به شدت افزایش یافته است. مخصوصا نزاع که در جامعه می بینیم. این درگیری های علل زیادی دارد. وضع نابسامان اقتصادی، فرهنگ درآمیخته شده با غرب، ولنگاری اجتماعی، اوضاع سیاسی و غیره.
همچنین شرب خمر در جامعه افزایش یافته و آن را در جامعه نظارگر هستیم. افراد پاها به عمد این کار را انجام می دهند تا اگر دچار خطا شوند بگویند در حالت مستی انجام داده اند و فاقد اراده بوده اند. اما باید گفت به این راحتی نمی توان این حکم را دریافت کرد. بلکه کارشناسان پزشکی قانونی باید این امر را تایید کنند.
با ما همراه باشید تا بیشتر در این مورد به گفت وگو بپردازیم.
منازعه چیست؟
منازعه به معنای هر گونه دعوا و درگیری و در اصطلاح حقوقی ،عملی است که با سوء نیت و شرکت در نزاع منجر به وقوع جرم می‌گردد. عنصر قانونی منازعه ماده 615 قانون مجازات اسلامی می‌باشد که در ماده مذکور برای جرم منازعه در حالت مستی مجازات هایی پیش بینی شده است.
حالت مستی چیست؟
مستی منجر به اختلال حالات روحی و جسمی در اشخاص به صورت غیرعادی و گذرا می باشد که به واسطه استعمال هر ماده ی مست کننده ای ایجاد می گردد. شرب خمر در حقوق به مصرف نوشیدنی هایی عنوان می شود که منجر به مستی گردند.
بر اساس ماده 264 قانون مجازات اسلامی مصرف مسکر در تمامی موارد زیر منجر به حد می گردد:
خوردن ،تزریق ،تدخین
مصرف کم یا زیاد
جامد یا مایع یودن
مست کننده باشد یا نه
خالص باشد یا مخلوط
برابر قانون نزاع در چه صورتی محقق می‌شود؟
مستند به ماده 614 قانون مجازات اسلامی جرم منازعه در حالت مستی در صورتی واقع می گردد. که شخص عمدا به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که منجر به موارد ذیل گردد:
- موجب نقصان
- شکستن
- از کارافتادن عضوی از اعضا
- منتهی به مرض دائمی
- فقدان عضو
- نقص عضو
- زوال عقل مجنی علیه
چون که منازعه درگیری جسمی بوده و نزاع لفظی نیست. شرط تحقق در قانون نزاع عدم تشخیص کیفیت فعل مجرمانه در منازعه می‌باشد. چون اگر بتوان اقدام به شناسایی مرتکب اصلی نمود با شخص مرتکب در خصوص ضرب و جرح عمدی مجازات تعیین می‌شود.
برای محرز شدن رابطه علت صدمه و منازعه بسیار ضروری است. چون اگر نزاع نبود صدمه‌ای هم وارد نمی‌شد بر همین اساس در قانون قید شده که در نزاعی که صدمه وارد شده به واسطه تصادف یا افتادن بر زمین در زمان فرار صورت بگیرد را شامل نمی‌شود.
لذا جرم منازعه در حالت مستی محقق می‌شود. که مداخله در واقعه درگیری و منازعه صورت گرفته باشد حتی اگر شخص مرتکب اقدامی به انجام صدمه زدن نکرده باشد. و از لحاظ شرکت کردن در دعوا و تحقق نتایج مثل قتل نقص عضو ضرب و جرح باعث محکومیت هر یک از مرتکبین به کیفر مطروحه قانونی خواهد بود. و الزامی نیست که مشارکت کننده در نزاع ضرب یا جرحی وارد کرده باشد.
شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر به عناوین ذیل مراجعه فرمایید:
حداقل و حداکثر مجازات رانندگی در حالت مستی
مجازات قتل در حالت مستی به همراه دیدگاه فقها
اقسام نزاع بر حسب مجازات
- نزاع شخصی: بین دو یا چند نفر به علت اختلافات شخصی و روابط بین افراد، درگیری به وجود می آید.
- نزاع دسته جمعی: در نزاع دسته جمعی معمولا چون تعداد نفرات از دو نفر به بالا می‌باشند مجازات یکسانی تعیین می‌شود. چون که باعث می‌شود هر یک از افراد شریک در نزاع فاعل مستقل را تحمل می‌کنند.
- نزاع بسیط: به درگیری‌های روی یک موضوع خاص که با حل مسئله می‌توان به آن خاتمه داد گفته می‌شود.
- نزاع جوهری: در نزاع جوهری معمولا اختلافات این گروه‌های مختلف اجتماعی می‌باشد. که بر روی مسائل اجتماعی سیاسی و اقتصادی تمرکز دارند.
- نزاع دینی: درگیری‌های این نوع نزاع معمولا بین اتباع تدین‌های مختلف می‌باشد.
دعاوی و نزاعات به دو دسته تقسیم بندی می‌شوند:
- نزاع سلمی: افراد با یکدیگر همکاری دارند تا بر روی یک مسئله به توافق نظر برسند.
- نزاع عنیب: طرفین نزاع به دنبال پیروزی و غالب شدن بر یکدیگر هستند. که معمولا در این نزاعات خشونت و اعمال نیرو مشاهده می شود.
دفاع مشروع در صورت وقوع نزاع
بر اساس ماده 156 قانون مجازات اسلامی هر گاه فردی در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس،مال یا آزادی تن خود یا دیگری در برابر هرگونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریب الوقوع با رعایت مراحل دفاع مرتکب رفتاری شود. که طبق قانون جرم محسوب می شود. در صورت اجماع شرایط زیر مجازات نمی شود:
- رفتار ارتکابی برای دفع تجاوز یا خطر ضرور داشته باشد.
- دفاع مستند به قرائن معقول یا خوف عقلایی باشد.
- توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت عملا ممکن نباشد یا مداخله انان در دفع تجاوز و خطر موثر واقع نشود.
دفاع مشروع از دیگری در چه صورتی جایز است؟
- شخص از نزدیکان دفاع کننده باشد.
- مسئولیت دفاع از وی با دفاع کننده باشد.
- شخص مورد حمله واقع شده ناتوان از دفاع باشد.
- شخص درخواست کمک برای دفاع داشته باشد.
- شخص در وضعیتی باشد که امکان استمداد نداشته باشد.
پرداخت دیه در صورت تحقق نزاع چگونه است؟
معمولا پرداخت دیه زمانی تعیین می‌شود که به یک دلیل قانونی امکان قصاص امکان‌پذیر نیست. یا طرفین دعوا با گرفتن دیه به جای قصاص اقدام به توافق و ترازی می‌کنند. مدت زمان پرداخت دیه بر حسب نوع جنایت متفاوت می‌باشد. می‌تواند یک سال قمری دو سال قمری از تاریخ وقوع جنایت در نظر گرفته شود.
اثر رضایت در نزاع دسته جمعی
از آن جایی که جرم نزاع دسته جمعی جز جرایم غیر قابل گذشت است در روند مجازات فرقی نمی‌کند که در این گونه دعاوی شاکی خصوصی وجود داشته باشد یا خیر.
نکته: در صورتی که شاکی خصوصی داشته باشد و شاکی رضایت دهد. رضایت وی از جهات تخفیف مجازات خواهد بود و ممکن است با گذشت وی در مجازات متخلفین، تخفیف داده شود.
مجازات نزاع و منازعه در حالت مستی
نزاع مطابق ماده ۱۱۰ قانون مجازات اسلامی بر حسب مورد به مجازات‌های زیر محکومیت دارد:
- نزاع منتهی به قتل حبس از ۱ تا ۳ سال
- نزاع منتهی به نقص عضو حبس از ۶ ماه تا ۲ سال
- نزاع منتهی به تخریب و خرابکاری محکوم به حبس از ۱ تا ۳ سال یا جزای مالی
- نزاع تهدید به تخریب و خرابکاری مجازات حبس از ۶ ماه تا ۲ سال یا جزای مالی
- نزاع منتهی به تجاوز به حریم شخصی محکوم به حبس از یک ماه تا ۶ ماه یا جزای مالی
- نزاع منتهی به تهدید و تجاوز به حریم شخصی مجازات حبس از 6ماه تا دوسال یا جزای مالی
- نزاع منتهی به ضرر و زیان محکوم به جزای مالی نزاع منتهی به تهدید و ترسیم خطر محکوم به حبس از یک ماه تا ۶ ماه یا جزای مالی
- نزاع تهدید به قتل محکوم به حبس از ۱ تا ۳ سال یا جزای مالی تهدید به ضرب و جرح محکوم به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای مالی
مطابق ماده ۶۱۵ قانون مجازات اسلامی مجازات منازعه به شرح ذیل است:
- در صورتی که نزاع منتهی به قتل شود به حبس از یک تا سه سال.
- در صورتی که نزاع منتهی به نقص عضو شود به حبس از شش ماه تا سه سال.
- در صورتی که منتهی به ضرب و جرح شود به حبس از سه ماه تا یک سال.
نکته: براساس ماده 156 قانون مجازات اسلامی در صورتی که اقدام شخص، دفاع مشروع تشخیص داده شود. مشمول ماده مذکور نخواهد بود. همچنین مجازات های مطرح شده در ماده 615 مانع اجرای قصاص یا دیه نیست.
جرم نزاع و دعوا در حالت مستی چه می‌باشد؟
مجازات جرم منازعه در حالت مستی به حالات زیر متصور خواهد بود:
اگر به صورتی باشد که شخص سلاح خود را نشان دهد مجازات حبس از ۶ ماه تا دو سال تعزیری.
اگر شخص مست دست به سلاح ببرد مجازات حبس تعزیری از ۱ تا ۳ سال.
مجازات درگیری با پلیس حبس تعزیری از سه ماه تا یک سال.
سخن پایانی
متاسفانه در جامعه به شدت شاهد درگیری ها و دعوا و نزاع افزایش یافته است. منازعه نیز حسب قانون به هر نوع درگیری می گویند. مستی نیز هر نوع مایعی که باعث ایجاد این حالت شود بیان می شود. نزاع انواعی دارد و ممکن است شخصی باشد یا دسته جمعی و غیره که مفصل در مورد آن صحبت شد.
هنگام درگیری اگر شرایط دفاع مشروع باشد بلامشکل است و عیبی ندارد. مجازات نزاع حسب ماده 110 قانون مجازات اسلامی معین است.
دیدگاه کاربران
تا کنون دیدگاهی ثبت نشده است.
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را ثبت میکند!