محرومیت از ارث شامل چه کسانی است؟
سوالی که دغدغه ذهنی بسیاری از وراث در زمان تقسیم ترکه بدلیل اختلافات خانوادگی یا روابط نسبی و سببی می باشد. سهم الارث بعد از فوت هر شخص بین سایر وراث به نسبت سهم تقسیم می شود. در شرح قانون موانعی وجود دارد که منجر به محرومیت برخی از افراد از سهم ارث خواهد شد. بر همین اساس اگر موانع ارث برای برخی از افراد به اثبات برسد موجب محرومیت آنها از سهم ارث خواهد شد .
اما سوال مهم و اصلی اینجا مطرح می شود که آیا خود مورث می تواند وارث خود را از ارث و ماترک محروم کرد؟ آیا زمانی که مورث به وارث می گوید تو را از ارث محروم می کنم حقیقت دارد؟ آیا این عمل امکان پذیر است؟ ما در این مقاله به تمامی این سوالات پاسخ می دهیم. با ما همراه باشید.
موانع ارث مطابق قانون مدنی
محرومیت از ارث مطابق باوصیت :
طبق ماده ۸۳۷ قانون مدنی محرومیت وارث از ارث در وصیت نافذ و معتبر نیست. ماده ۸۴۳ قانون مدنی نیز به متوفی فقط در مورد یک سوم از مال خود امکان وصیت داده است. در حقیقت، وصیت‌کننده مطابق قانون مدنی فقط حق دارد به میزان یک‌سوم از اموال خود را وصیت کند و وصیت او نیز برای این میزان، صحیح و نافذ است و چنانچه نسبت به بیشتر از این میزان وصیت کند، چنین وصیتی به اجازه سایر ورثه بستگی دارد.
زیرا به استثنای یک‌سوم اموال، بقیه ترکه متعلق به ورثه است و شخص صاحب این اموال که همان وصیت‌کننده است، حق دخالت در آنها را ندارد و اموال مزبور به طور طبیعی در اختیار همه ورثه قرار می‌گیرد تا طبق ضوابط و مقررات مربوط به ارث، میان آنها تقسیم شود.
ولی گاهی اتفاق می افتد پدر و مادری قصد داشته باشند همه اموال خود را تنها به یکی از فرزندان بدهند یا یکی از فرزندان را از ارث محروم کنند، دراین صورت حکم این قضیه چیست؟
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به عناوین ذیل مراجعه فرمایید:
موانع اخذ تابعیت در قوانین ایران
ماده 69 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز
در ادامه به جهات قانونی که وارث از ارث محروم می شود می پردازیم:
قتل مورث
وقتی وارث اقدام به قتل مورث کرده باشد از ارث او محروم خواهد شد. مطابق (ماده ۸۸۰ قانون مدنی) لذا در قتل مورث فرقی ندارد که به تنهایی این کار را کرده باشد یا در آن معاونت داشته باشد.
گاهی ممکن است قتل غیر عمد باشد که تنها قاتل از پرداخت دیه محروم می‌شود. اگر قتل غیر عمد باشد؛ وارث تنها از دیه ای که تعلق می گیرد ارث نمی برد و از مابقی ماترک ارث خواهد برد.
استثنائات
گاه قتل عمد مورث به دلیل قصاص یا برای دفاع اتفاق می‌افتد. در این صورت دفاع مشروع رخ داده است که مانع ارث بری نمی شود. گاه به دلیل قصاص است. که در این صورت موجب سلب و محرومیت از ارث نخواهد شد. به مثال زیر توجه کند.
به عنوان مثال: در قصاص زنی که همسر خود را کشته باشد؛ فرزندان طلب قصاص مادر را کرده که پس از قصاص مادر؛ مال در بین تمام ورثه تقسیم خواهد شد .
قتل مورث در اینجا به دلیل دفاع مشروع می باشد که؛ وقتی کسی برای دفاع از خود مرتکب جرم می شود در واقع دفاع مشروع انجام داده و عمل او فاقد کیفر قانونی است. از عوامل موجهه جرم نیز محسوب می شود که؛ اگر در حالت عادی انجام شود؛ جرم محسوب می شود. ولی در این شرایط جرم نیست و مجازاتی ندارد. مثلاً در دعوای خانوادگی فرزند پدر را به قتل برساند و اثبات شود که در جریان دفاع مشروع خود اتفاق افتاده است که در این حالت فرزند از ارث محروم نخواهد شد.
شخص کافر
یکی از موانع ارث کافر بودن وارث است. مطابق ماده ۸۸۱ مکرر قانون مدنی شخص کافر از مسلمان ارث نخواهد برد. اما مسلمان از کافر ارث می برد. در صورتی که متوفی کافر باشد و در بین وارثین او شخص مسلمانی باشد سایر وراث کافر از ارث محروم و تنها شخص مسلمان خواهد برد.
محرومیت از ارث با لعان
زمانی که زن و شوهر یکدیگر را در طی مراسمی لعنت کرده باشند یا فرزندی که به دلیل انکار آن واقع شده از پدر و جد پدری ارث نخواهد برد. اما فرزند تنها از مادر و خویشان و مادری ارث می برد. در این صورت نه پدر از فرزند و نه فرزند از پدر خواهد برد. در صورتی که پدر از لعان خود برگردد و آن را تکذیب کند؛ مطابق ماده ۸۸۳ قانون مدنی از فرزند خود ارث خواهد برد.
تا به اینجا متوجه شدیم که چه کسانی از ارث محروم اند. و با استثناعات آن آشنا شدیم یکی دیگر از موارد محرومیت از ارث فرزندان متولد زنا می باشدکه در ادامه به آن می پردازیم.
فرزندان متولد از زنا
فرزندانی که متولد زنا هستند. از مادر و از پدر و از اقوام آنها ارث نخواهند برد.
چون که رابطه خویشاوندی نسبی وجود ندارد و عدم توارث بین زانی و فرزند ناشی از زنا یکی از دلایل فقدان رابطه خویشاوندی مشروع می باشد.
تفاوت محرومیت از ارث و موانع ارث
محرومیت از ارث زمان اتفاق می افتد که مورث در طی یک وصیت نامه می تواند یک یا چند نفر از ورثه را از ارث محروم کند.
اما نکته قابل توجه در وصیت نامه ان است که این وصیت شامل یک سوم از سهم مورث می باشد که می تواند در آن تصمیم‌گیری کند. و بقیه به نسبت سهم بین وارثین در صورتی که مشمول موانع ارث نباشند تقسیم خواهد شد (مطابق ماده ۸۳۷ قانون مدنی).
بنابراین در ویت نامه تنها مورث حق دارد که در یک سوم از اموال خود دخل و تصرف کند و مابقی ماترک ار آن وارثین است. مگر اینکه در قالب دیگر عقود در تمامی اموال خویش دخل و تصرف کند.
مشاوره با وکیل ارث
موضوع ارث یکی از مباحث مهمی است که در پرونده‌های حقوقی می‌تواند با چالشهای زیادی همراه شود. به دلیل اهمیت زیاد این حوزه بسیار مهم است که حتما از یک وکیل ارث کمک و مشورت بگیرید. در غیراینصورت ممکن است متحمل ضررهای مالی جبران‌ناپذیری شوید. یک وکیل ارث خبره ومتبحر با تجربه و دانشی که دارد می‌تواند به خوبی شما در انتخاب مسیر درست کمک کند. همه وکلابه تمام جزییات ارث تسلط کافی ندارند به همین دلیل ضروری است که پیش از هر اقدامی با وکیل ارث مشاوره حقوقی داشته باشید.
سخن پایانی
بنابراین بر اساس مطالب بالا مورث حق دارد در وصیت نامه تنها به میزان یک سوم از اموال خویش دخل و تصرف کند. یعنی دو سوم دیگر اگر اقدامی کند باید وارثین اجازه دهند. پس اگر قرار باشد وارثی از ارث محروم شود تنها به میزان یک سوم این امکان وجود دارد. اما در قالب دیگر عقود معین می توان وارث یا وارثان را از ارث بردن به صورت تمام و کمال محروم کرد.
اما بر اساس مواد 880 تا 884 قانون مدنی اگر یکی از وراث یا تمامی آن ها یکی از ویژگی های این مواد یعنی: قتل مورث، کافر، لعان یا ولد الزنا باشد از ارث کلا محروم می شود.
دیدگاه کاربران
تا کنون دیدگاهی ثبت نشده است.
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را ثبت میکند!