مطالبه وجه چک از طریق دادگاه بدون وقت رسیدگی از جمله مزایایی است که قانون گذار برای خواهان در نظر گرفته است .چک یک سند تجاری است که در زمره اسناد عادی به شمار می آید.
قانون گذار برای چک مزایایی در نظر گرفته است که آن را از سایر اسناد عادی متمایز می کند. ما در مقاله پیش رو به این مزایا و دیگر موارد قابل بحث در این زمینه می پردازیم.
مطالبه وجه چک از طریق دادگاه بدون نیاز به وقت رسیدگی
مزایا: الف) تامین خواسته فوری ب) درخواست صدور اجراییه از اداره اجرای ثبت ج) درخواست صدور اجراییه از دادگاه
در این جستار به بررسی نحوه وصول وجه چک بدون طی تشریفات دادرسی و تعیین وقت رسیدگی می پردازیم. با توجه به روند طولانی درخصوص چک هایی که گواهی عدم پرداخت برای آنها صادرشده قانون گذار ماده 23 را پیش بینی نمود و به این وسیله رسیدگی به پرونده های مربوطه تسریع گردید. و صدور اجراییه از طریق دادگاه امکان پذیر شد.
متن ماده 23 قانون چک، (اصلاحی ۱۳۹۷/۸/۱۳) مقرر می دارد: دارنده چک می تواند، با ارائه گواهینامه عدم پرداخت، از دادگاه صالح، صدور اجرائیه نسبت به کسری مبلغ چک و حق الوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی را درخواست نماید. دادگاه مکلف است در صورت وجود شرایط زیر حسب مورد علیه صاحب حساب، صادر کننده یا هر دو اجرائیه صادر نماید.
الف)در متن چک، وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی نشده باشد.
ب)در متن چک قید نشده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.
ج)گواهینامه عدم پرداخت به دلیل دستور عدم پرداخت طبق ماده (14) این قانون و تبصره‌های آن صادر نشده باشد.
شیوه عملی درخواست صدور اجراییه از دادگاه
یکی از نوآوری های قانون جدید، امکان درخواست صدور اجراییه نسبت به چک صادره از طریق دادگاه است. باید توجه داشت که بین خواسته فوق و خواسته مطالبه وجه چک تفاوت وجود دارد. در روش فوق، دارنده چک باید پس از صدور گواهی عدم پرداخت، دادخواست تقاضای صدور اجراییه را تقدیم دادگاه نماید. دادگاه در صورت وجود شرایط سه گانه مندرج در ماده 23 قانون فوق، اقدام به صدور اجراییه می نماید. دادگاه صالح در این خصوص، دادگاه محل اقامت خوانده، دادگاه محل بانک صادر کننده و یا دادگاه محل ایفای تعهد می باشد.
مستند به ماده 23 قانون صدور چک، صادر کننده چک موظف است. ظرف ده روز از تاریخ اجرائیه، بدهی خود را پرداخت کند و یا ترتیبی جهت پرداخت مبلغ چک بدهد یا مالی رامعرفی کند. در غیر این صورت مفاد اجراییه طبق قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب 1394 به مورد اجرا گذاشته می شود. در روش مطالبه وجه چک ازطریق دادگاه، پس از تقدیم دادخواست، دادگاه اقدام به تعیین وقت رسیدگی و دعوت از طرفین می کند. خواهان این دعوا (دارنده چک) مکلف به پرداخت هزینه دادرسی معادل سه و نیم درصد مبلغ چک می باشد. در روش صدور اجراییه، هزینه دادرسی معادل دعاوی غیر مالی می باشد .
شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر به عناوین ذیل مراجعه فرمایید:
کلاهبرداری از طریق فروش دسته چک دیگری
مزایا و معایب وصول چک از طریق اداره اجرای ثبت
مزایای درخواست صدور اجراییه از دادگاه
مشکلات و خلاء های قانونی در درخواست صدور اجراییه از طریق اداره اجرای ثبت سبب گردید تا قانونگذار در صدد تغییر قوانین برآید. و در این راستا مشکلات و خلاء های قانونی و اجرایی اقدام از طریق اداره اجرای ثبت را برطرف نماید. در زیر به مزایای صدور اجراییه از طریق دادگاه می پردازیم:
الف- عدم پرداخت هزینه دادرسی دعاوی مالی
عدم پرداخت هزینه دادرسی دعاوی مالی و صرفا پرداخت هزینه دادرسی معادل دعاوی غیر مالی از جمله مزایای اقدام از این روش می باشد. مستند به ماده 23 قانون صدور چک، در این روش امکان مطالبه هزینه دادرسی از طرف مقابل وجود ندارد.
ب- عدم نیاز به تشکیل وقت رسیدگی
یکی از مزایای درخواست صدور اجراییه، سرعت در رسیدگی و عدم نیاز به تعیین وقت رسیدگی است. یعنی دادگاه بدون دعوت از طرفین اقدام به صدور اجراییه و تشکیل پرونده اجرایی می نماید. در حالی که در مطالبه وجه چک محکمه مکلف به تعیین وقت رسیدگی و دعوت از طرفین می باشد.
معایب درخواست صدور اجراییه از طریق دادگاه در مطالبه وجه چک
یکی از مهم ترین ایرادات تقاضای صدور اجراییه از طریق دادگاه، عدم امکان وصول خسارت تاخیر تادیه است. در این روش، درخواست کننده صرفا می تواند اصل وجه چک و حق الوکاله وکیل را مطالبه نماید. مستند به ماده 23 قانون فوق، امکان مطالبه هزینه دادرسی و خسارت تاخیر وجود ندارد. البته هزینه دادرسی درخواست صدور اجراییه، برابر دعاوی غیر مالی محاسبه می شود.
نحوه توقف عملیات اجرایی به نفع صادر کننده چک
برابر ماده 23 قانون صدور چک، صادر کننده چک حق دارد در برخی موارد توقف عملیات اجرا را از دادگاه تقاضا نماید. براساس ماده فوق در صورت جمع بودن شرایط زیر امکان توقف عملیات اجرا وجود خواهد داشت:
الف) ماده 14 قانون چک
اگر صادر کننده چک مدعی مشروط بودن یا تضمینی بودن چک، تحصیل چک از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت، جعل یا سرقت چک باشد می تواند کتبا (دستور شفاهی مورد قبول نیست) به بانک مربوطه دستور عدم پرداخت وجه چک را بدهد. در این صورت بانک پس از احراز هویت نسبت به صادرکننده به عدم پرداخت اقدام نموده گواهی عدم پرداخت با تصریح دستور عدم پرداخت صادرکننده به دارنده چک می دهد؛ که در این شرایط امکان صدور اجراییه مطابق با ماده 23 وجود ندارد و تنها حقی که دارنده دارد اقدام به شکایت علیه صادرکننده است. در این صورت نامبرده باید دعوی فوق را در مراجع قضایی مطرح نماید.
ب) دادگاه ظن قوی پیدا کند که چک فوق، مشروط یا تضمینی بوده و یا از طریق کلاهبرداری و یا خیانت در امانت تحصیل شده است.
ج) اجرای چک متضمن ضرر غیر قابل جبران باشد.
د) دادگاه با اخذ تامین متناسب می تواند مانع از اجرای حکم شود.
در صورت جمع بودن 4 شرط فوق، دادگاه توقف عمیلیات اجرا را صادر می کند. اما اگر که دلیل صادر کننده چک مستند به سند رسمی باشد و یا صادر کننده مدعی مفقود شدن چک باشد و دلایل را محکمه موجه تشخیص دهد در این صورت بدون اخذ تامین، دستور توقف عملیات اجرا صادر می شود.
سخن پایانی
همانطور که گفته شد چک از جمله اسناد تجاری است. که در زمره اسناد عادی قرار می گیرد. قانون گذار مزایایی برای این سند قائل شده است. که ما تمامی موارد آن را در مقاله فوق مورد بررسی قرار دادیم.
دیدگاه کاربران
تا کنون دیدگاهی ثبت نشده است.
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را ثبت میکند!