مسئولیت کیفری انتقال بیماری های کشنده

انتقال بیماری های کشنده

امروزه بیماری های زیادی در حال گسترش هستند. چه از کرونا که دنیایی را درگیر خود کرد. و موجب مرگ هزاران نفر در سراسر دنیا شد. و چه بیماری مانند ایدز که سالیان سال است. میزان بیماران آن در حال افزایش است. هرچند اشخاص درگیر با بیماری ایدز مدت ها در سلامتی جسمی کامل زندگی خواهند کرد.

اما حقیقت تلخ این است که درمان موثری تا کنون برای این بیماری معرفی نگردیده است.  در این میان موضوعی که بسیار مهم است. مسئولیت کیفری شخص انتقال دهنده ویروس ایدز می باشد. که در صورت انتقال این ویروس به شخص دیگر آیا مسئولیتی بر عهده وی خواهد بود یا خیر.

با توجه به موارد فوق ،مطلبی که به ذهن می رسد این است که چنانچه کسی دچاربیماری ایدز یا کرونا  باشد وآن را به دیگری منتقل کند و آن شخص بر اثر انتقال بیماری  بمیرد آیا می توان به انتقال دهنده عنوان قتل عمد اطلاق کرد؟

مصادیق قتل عمد:

مطابق ماده ۲۹۰قانون مجازات اسلامی ، جنایت در موارد زیر عمدی محسوب می شود:

الف- هرگاه مرتکب با انجام کاری قصد ایراد جنایت بر فرد یا افرادی معین یا فرد یا افرادی غیرمعین از یک جمع را داشته باشد و در عمل نیز جنایت مقصود یا نظیر آن واقع شود، خواه کار ارتکابی نوعاً موجب وقوع آن جنایت یا نظیر آن بشود، خواه نشود.

.وجود عمد در فعل مرتکب:

ب- هر گاه کسی، عمداً کاری انجام دهد که نوعاً منجر به جنایت یا مشابه آن می‌شود، با این حال که اراده مستقیم بر ارتکاب جنایت یا مشابه آن را ندارد، اما آگاه و متوجه است که آن کار نوعاً منجر به ارتکاب آن جنایت یا مشابه آن خواهد شد.

.عدم وجود قصددرفعل مرتکب:

پ- هرگاه مرتکب قصد ارتکاب جنایت واقع شده یا نظیر آن را نداشته و کاری را هم که انجام داده است، نسبت به افراد متعارف نوعاً موجب جنایت واقع شده یا نظیر آن، نمی شود لکن درخصوص مجنیٌ علیه، به علت بیماری، ضعف، پیری یا هر وضعیت دیگر و یا به علت وضعیت خاص مکانی یا زمانی نوعاً موجب آن جنایت یا نظیر آن می شود مشروط بر آنکه مرتکب به وضعیت نامتعارف مجنیٌ علیه یا وضعیت خاص مکانی یا زمانی آگاه و متوجه باشد…

قانون قتل عمد:

بر وفق ماده 260 قانون مجازات اسلامی هرگاه عمل شخص مرتکب ، مستقیم بوده و سبب وقوع جرمی شود در این حالت صرف اثبات قصد مرتکب ،برای مجرم شناختن وی کافیست .در این خصوص بند الف ماده 290 قانون مجازات اسلامی بیان می دارد : هرگاه مرتکب با انجام کاری قصد ایراد جنایت بر فرد یا افرادی معین یا غیر معین از یک جمع را داشته باشد و در عمل نیز جنایت مقصود یا نظیر آن واقع شود، خواه کار ارتکابی نوعا موجب وقوع آن جنایت یا نظیر آن بشود،خواه نشود عمدی محسوب خواهد شد.

جنایت نوعا کشنده به چه معناست :

بنابراین، به طور کلی منظور از کار نوعاً کشنده در جنایات عمدي ایجاد صدماتی است که گاه به اعتبار وسیله و آلت به کار رفته در جنایت و گاه به دلیل حـساسیت موضـع اصـابت در مورد هر انسان متعارفی موجب سلب حیات( مرگ ) از مجنی علیه شود.

مسئولیت منتقل کننده بیماری:

با توجه به بند ب ماده 290 قانون مجازات اسلامی ، انتقال ویروس ایدز نوعی عمل کشنده محسوب خواهد شد چراکه اشخاص در سطح جامعه از شرایط خاص و خطرات ابتلا به آن آگاهی کافی داشته اند درنتیجه اگر فرد مبتلا سبب انتقال این ویروس به شخص دیگر و درنهایت منجر به فوت وی شود، مجرم محسوب خواهد شد و جرم وی قتل عمد تلقی می گردد. البته باید توجه داشت که مرگ شخص مبتلا باید به دلیل ویروس ایدز رخ دهد و چنانچه شخص به هر علت دیگر غیر از ویروس ایدز فوت نماید مسئولیتی مورد توجه شخص منتقل کننده ویروس نخواهد بود.

استفتائات در مورد انتقال ایدز :

با توجه به مصادیق قتل عمد، مشخص است چنانچه  شخصی قصد قتل فرد دیگری را داشته باشد یا قصد انجام عملی رادارد که نوعا کشنده است عمل وی قتل عمدی  تلقی می شود .
لذا بنا بر نظر دکتر محقق داماد عمل شخص مبتلا به ایدز و انتقال آن به فرد دیگری از  روی عمد از مصادیق تسبیب در جنایت به شمارمی رود.

در خصوص نوعا کشنده بودن انتقال ایدز بین فقها اختلاف است عده ای مانند آیت الله بهجت ، فاضل لنکرانی ، خامنه ای ، سیستانی بیان می دارند که این عمل نوعا کشنده است اما آیت الله اردبیلی این نظر را ندارد اما به نظر می رسد با توجه به بررسی های پزشکی در خصوص این ویروس و عدم وجود درمان آن و اینکه غالبا اشخاص مبتلا به ایدز جان خود را از دست می دهند انتقال ایدز نوعا کشنده باشد .

سخن پایانی :

 انتقال بیماری که نوعا کشنده است ، لذا به عنوان قتل عمد به حساب می آید. البته باید توجه داشته باشیم که انتقال ویروس ایدز در صورتی که منجر به مرگ قربانی آن شود، به عنوان قتل عمد محسوب می شود.

بنابراین از نظر کيفري در موردي که ناقل با علم و قصد از طريق تماس جنسي، شريک جنسي خود را بدون اطلاع وي مبتلا مي سازد حکم به قتل عمد و قصاص بعنوان عامل بازدارنده و اقتضاي مصالح اجتماعي سازگارتر است اما در مواردي که قصد قتل يا علم به کشنده بودن و يا انتقال مرض نباشد با توجه به اصول حاکم بردادرسي از قبيل قانوني بودن جرم و مجازات، تفسير مضيق به نفع متهم و قاعده درء، حکم به قتل شبه عمد منطقي تر است.

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]

وکلای حق وران راهنمای شما در رسیدن به نتیجه مطلوب می باشند. شماره تماس : ۰۹۱۲۹۴۲۶۶۷۴

ما را در اینستاگرام دنبال نمایید

 haghvaran@