| اشخاص محجور در جامعه به دلیل ضعف قوای عقلانی دچار محدودیت هستند و به همین دلیل همواره این تهدید در مورد آنها متصور است که اقداماتی علیه آنها از جانب افراد دیگر صورت بپذیرد.
قیم قهری یا قانونی آنها با توجه به سمت نمایندگی که در برابر حفظ حقوق آنها دارد، در مقام دفاع از طریق شکایت به مراجع کیفری و یا حقوقی آنها برآیند . شایان ذکر است که گاهی این قیم به صورت موقت انتخاب می شود که در ادامه به آن پرداخته می شود. |
قیم به چه کسی گفته می شود؟
قیم، یعنی سرپرستی که توسط دادگاه تعیین میشود تا امور فرد محجور را سامان دهد و اداره کند.
(ولی خاص شامل پدر، جد پدری یا وصی) یا ولی خاص به طور قانونی، حق مداخله در امور فرد مذکور را ندارد)
با توجه به ماده ۱۲۳۵ قانون مدنی،وظیفه مراقبت از اموال و حقوق مالی شخص مولی و نمایندگی قانونی او، به عهده قیم می‌باشد.
بنابراین، قیم، علاوه بر دخالت در امور غیرمالی مانند ازدواج، حق دخالت در امور مالی مانند خرید و فروش اموال محجور را نیز دارد و با توجه به اختیارات قانونی، مسئولیت اداره این امور را بر عهده دارد.
افراد نیازمند قیم چه کسانی هستند ؟
در ماده ۱۲۱۸ قانون مدنی اشخاصی که به قیم نیاز دارند ذکر شده که به شرح ذیل می‌باشد:
۱-برای صغاری که ولی خاص ندارند.
۲- برای مجانین و اشخاص غیر رشید مطابق ماده 1217 قانون مدنی که جنون یا عدم رشد آنها متصل به زمان صغر آنها بوده و ولی خاص نداشته باشند.
۳-برای مجانین و اشخاص غیر رشید که جنون یا عدم رشد آنها متصل به زمان صغر آنها نباشد.
محجور کیست؟
بر اساس قانون با تولد افراد، اهلیت تمتع آن ها ایجاد و اهلیت استیفای آنها از سن مشخصی است. و افرادی که مجازیت مستقل در دخل و تصرف مال خود ندارند، به عنوان محجور شناخته می‌شوند.
بنابراین، قانون حمایتی برای محجورین به علت حجر در نظر گرفته میشود.
باید افرادی باشند تا در اموال و اعمال حقوقی لازم، دخالت کنند.
به این افراد نماینده گفته می شود.
که شامل:
- ولی قهری (پدر و پدربزرگ پدری)
- وصی (نماینده ای که از جانب پدر و یا جد پدری نماینده صغیر می شود)
- قیم (فردی که به حکم دادگاه، نمایندگی محجور را به عهده می گیرد)
- وکیل (نماینده حقوقی قراردادی که تمام افراد جامعه نه صرفا محجورین می توانند او را به نمایندگی بگیرند).
اشخاص محجور در جامعه به دلیل ضعف قوای عقلانی دچار محدودیت هستند و به همین دلیل همواره این تهدید در مورد آنها متصور است که اقداماتی علیه آنها از جانب افراد دیگر صورت بپذیرد که قیم قهری یا قانونی آنها با توجه به سمت نمایندگی که در برابر حفظ حقوق آنها دارد، در مقام دفاع از طریق شکایت به مراجع کیفری و یا حقوقی آنها برآیند.
اختیارات قیم چیست؟
الف) قیم نماینده قانونی شخص محجور می‌باشد . بنابراین مواظبت از کلیه امور مالی محجور با قیم است.
ب) قبل از هر عمل خرید و فروش، لیست کامل اموال محجور (صغیر) و غیررشید باید به دادسرای امورسرپرستی ارائه شود. درصورت مخفی نمودن عمدی اموال و دارایی از اداره سرپرستی از قیمومت برکنار خواهد شد.
پ) قیم باید حداقل سالی یکبار شرح دقیق و کامل اقدامات مالی خود را به دادسرای سرپرستی اعلام نماید.
ت) تقصیر قیم در حفظ اموال محجور باعث خسارت، مسئولیت جبران خسارت بر عهده‌اش است.
ث) قیم به عنوان نماینده قانونی محجور نمی تواند در دادگاه یا دادسرا پرونده مربوط به او را صلح نماید یا خاتمه دهد مطابق ماده 1242 قانون مدنی مگراینکه این امر به تصویب دادسرای امور سرپرستی رسیده باشد.
ج) زن بدون اجازه همسر نمی تواند قیمومت راتقبل نماید.
دادگاه صالح برای تعیین قیم
قانون مدنی در مواد متعددی مقرر موادّ ۱۲۲۲ و ۱۲۲۳قانون مدنی دادگاه را مقام صلاحیت‌دار برای تعیین قیم معرّفی کرده است
- در قانون امور حسبی نیز مواد ۴۸ تا ۱۰۲ به قیمومت اختصاص یافته است و آیین دادرسی مربوط به نصب قیم و عزل او و صلاحیت دادگاه را مشخص می‌نماید.
با استناد بر ماده ۴۸ قانون امور حسبی صلاحیت دادگاه برای نصب قیّم،به شرح ذیل می‌باشد: امور قیمومت راجع به دادگاه شهرستانی است که اقامتگاه محجور در حوزه آن دادگاه است.
- هرگاه در اقامتگاه محجور، دادگاه صلاحیت‌داری برای رسیدگی امور قیمومت نباشد، به دستور ماده ۵۲ قانون فوق این امر بر عهده نزدیک‌ترین دادگاه صلاحیت‌دار به اقامتگاه محجور خواهد بود، حتّی در صورتی که اقامتگاه محجور مشخص نباشد.
-
گروه وکلای حق وران ارائه خدمات مشاوره و وکالت حقوقی همچنین طبق ماده ۵۱ قانون امورحسبی ، در شرایطی که متوفی دارای صغاری باشد که اقامتگاه آنها متفاوت است، دادگاهی که برای یک نفر از صغار بدواً تعیین قیّم نموده است،
- می‌تواند برای صغاری هم که در حوزه آن دادگاه اقامت ندارند، قیم معیّن نماید و اگر قیم معیّن نشده باشد، دادگاهی که کوچکترین صغیر در حوزه آن اقامت دارد برای تعیین قیم نسبت به تمام صغار صلاحیت خواهد داشت و اگر معلوم شود کدام یک از صغار کوچک‌ترند، هر یک از دادگاه‌ها که صغیر در حوزه آن دادگاه اقامت دارد، صالح است.
تعیین قیم موقت در امور کیفری
با توجه به اهمیت موضوعات کیفری، با وجود ارتکاب جنایت، جرم و یا جنحه نسبت به صغیر یا محجور و با در نظر گرفتن این موضوع که باید برای اقامه ی دعوی، شخص شاکی اهلیت داشته باشد. و محجورین فاقد این شرط هستند. باید به فوریت قیمی برای رسیدگی به امور تعیین گردد لذا به آن قیم موقت گویند.
با وجود ارتکاب جنایت یا جنحه، محجورین برای اقامه دعوا اهلیت ندارند، زیرا شاکی باید اهلیت داشته باشد درحالی که محجورین این شرط را ندارند.
به دلیل اهمیت حفظ حقوق محجور و فوریت در امر رسیدگی و شکایت، هرگاه محجور یا صغیر اعم از ممیز یا غیر ممیز، ولی یا قیم نداشته یا به آنان دسترسی وجود نداشته باشد یا ولی و یا قیم او به عللی از قبیل بیهوشی قادر به شکایت نباشد.
همچنین در صورتی که ولی یا قیم، خود مرتکب جرم شده یا مداخله در آن داشته باشد و تا حضور و مداخله ولی یا قیم یا نصب قیم، نصب قیم نیز موجب فوت وقت یا توجه ضرر به محجور شود، دادستان شخصی را بهعنوان قیم یا موقت تعیین و یا خود امر کیفری را تعقیب میکند و اقدامات ضروری را برای حفظ و جمع آوری ادله جرم و جلوگیری از فرار متهم به عمل می آورد.
قانون و شرایط نصب قیم موقت
بر اساس ماده واحده ای مصوب اردیبهشت 1316 مواردی که برای تعیین قیم اتفاقی ضرورت وجوددارد، به شرح ذیل می‌باشد:
در مواردی که تعقیب جرم، موقوف به شکایت متضرر از جرم است، اگر متضرر از جرم صغیر باشد و ولی یا قیم نداشته باشد، در این صورت دادستان مکلف به تعیین قیم اتفاقی خواهد بود.
همچنین بر اساس ماده 1250 قانون مدنی: هر گاه قیم در امور مربوطه به اموال مولی علیه یا جنحه یا جنایت نسبت به شخص او مورد تعقیب مدعی العموم واقع شود محکمه به تقاضای مدعی‌العموم موقتاً قیم دیگری برای اداره اموال مولی علیه معین خواهد کرد.
چه کسانی قادر به قیم شدن نیستند؟
- افرادی که تحت ولایت قیمومت دیگران بوده قادر نیستند قیم محجور دیگری شوند.
کسانی که به جنایتی محکوم شده‌اند مانند: سرقت، خیانت‌درامانت، کلاه‌برداری، اختلاس، هتک ناموس، ورشکسته و ….
افرادی که حکم ورشکستگی آنها از طریق دادگاه صالح صادرشده؛ اما ورشکستگی آنها تصفیه نشده باشد.
افرادی که فساد اخلاقی داشته و به این عمل معروف باشند.
طبق قوانین حقوقی ایران ، زن قادر نیست بدون رضایت شوهر خود قیم کسی شود. - تمامی افراد ذکرشده فوق صلاحیت قیم شدن را نداشته و نمی‌توانند حتی اگر از نزدیکان شخص محجور باشند تقاضای قیمومت از دادگاه داشته باشند.
در خاتمه لازم به ذکر است که برابر ماده 1240 قانون مدنی : «قیم نمی تواند به سمت قیومیت از طرف مولی علیه با خود معامله کند، اعم از اینکه مال مولی علیه را به خود منتقل کند یا مال خود را به او انتقال دهد.» پس در نتیجه بر خلاف ولی که می تواند با مولی علیه خود معامله نماید قیم دارای چنین حقی نمی باشد.
وطبق ماده ۱۲۳۵ قانون مدنی، وظیفه مراقبت از اموال و حقوق مالی شخص مولی و نمایندگی قانونی او، به عهده قیم می‌باشد
.در صورتی که سوالی در مورد تعیین قیم ، شرایط قیم یا دادگاه صالح برای تعیین قیم را دارید و در تهران ساکن هستید می توانید از یکی از ده وکیل خوب تهران که به شما معرفی میشود بهره ببرید.
همچنین اگر که تمایل به مطرح کردن سوال خود به صورت رایگان دارید ، می توانید از صفحه پرسش و پاسخ اقدام نمائید.
و اگر که می خواهید در اسرع وقت پاسخ خود را بیابید ، مشاوره حقوقی تلفنی راهکار شماست .
وکلای حق وران راهنمای شما در رسیدن به نتیجه مطلوب می باشند. شماره تماس : ۰۹۱۲۹۴۲۶۶۷۴
ما را در اینستاگرام دنبال نمایید
haghvaran@
بدون دیدگاه